صندوق‌های قابل معامله بیت‌کوین (Bitcoin ETFs) امکان سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین را از طریق بازارهای بورس سنتی فراهم می‌کنند. جریان ورودی/خروجی (Inflow/Outflow) این ETFها، معیاری است از میزان سرمایه‌ای که هر روز وارد یا از این صندوق‌ها خارج می‌شود. تحلیل این ارقام به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران کمک می‌کند جهت حرکت کلان بازار را درک کنند. مثلاً مطالعات نشان داده که افزایش سریع جریان ورودی صندوق‌های ETF، معمولاً با شتاب رشد قیمت بیت‌کوین همراه است، در حالی که جریان‌های خروجی بزرگ می‌توانند نشان‌دهنده خروج سرمایه نهادهای معامله‌گر و فشار نزولی احتمالی بر قیمت باشند. در ادامه با بهترین منابع رایگان برای پیگیری این داده‌ها و روش تفسیر آنها آشنا می‌شویم.
فهرست مطالب
منابع رایگان داده‌های جریان ETF بیت‌کوین
در چند سال اخیر چندین پلتفرم رایگان و معتبر راه‌اندازی شده که جریان‌های ETF بیت‌کوین را به‌صورت روزانه گزارش می‌کنند. از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- Farside Investors: یک حساب تحلیلی توییتر و وب‌سایت رایگان است که جریان روزانه صندوق‌های ETF آمریکا را گزارش می‌کند. برای نمونه، Farside اعلام کرده است که در ۱۱ ژوئن ۲۰۲۵ صندوق iShares Bitcoin Trust (IBIT) بلک‌راک، ورودی خالص ۳۳۶٫۷ میلیون دلاری داشته است، در حالی که در ۵ ژوئن همان سال صندوق GBTC گری‌اسکیل خروج ۱۶٫۷ میلیون دلار را تجربه کرده است.
- CoinGlass ETF Tracker: سایت CoinGlass ابزاری تحت وب ارائه می‌دهد که جریان‌های لحظه‌ای (real-time) ورود/خروج سرمایه برای همه ETFهای اصلی بیت‌کوین را نمایش می‌دهد. این ردیاب تحت وب، جزییات مجزای هر صندوق و روند تاریخی آن را نشان می‌دهد.
- SoSoValue ETF Dashboard: پلتفرم SoSoValue داشبورد رایگانی دارد که داده‌های روزانه مربوط به ورودی/خروجی (net inflows/outflows)، جریان تجمعی (cumulative net inflows)، حجم معاملات و سایر شاخص‌های ETF بیت‌کوین را در نمودارهای تعاملی در اختیار قرار می‌دهد.
- The Block: خبرگزاری «The Block» هر روز نمودارهای جریان سرمایه (بر حسب دلار) صندوق‌های اسپات بیت‌کوین مانند ETF بلک‌رک، فیدلیتی و گری‌اسکیل را منتشر می‌کند. این نمودارها و داده‌های قیمتی به‌صورت رایگان روی وب‌سایت آنها قابل دسترسی است.
هر یک از این منابع می‌توانند اعداد Daily Flows را در اختیار شما قرار دهند و به شما کمک کنند تا با به‌روزترین اطلاعات، تحلیل‌تان را انجام دهید. توجه کنید که این داده‌ها معمولا تا عصر روز معاملاتی (close of market) روز قبل به‌روز می‌شوند.
خوانش ارقام Daily Flows روی نمودار BTC
برای استفاده از جریان‌های روزانه ETF در تحلیل قیمت بیت‌کوین، باید معنای مثبت یا منفی بودن این اعداد را بدانیم:
- جریان ورودی مثبت (Inflow): وقتی عدد مربوط به جریان خالص یک ETF مثبت است (مثلا +50 میلیون دلار)، یعنی در آن روز پول جدید وارد صندوق شده. به طور کلی، چنین اتفاقی نشان‌دهنده افزایش تمایل خرید نهادهای سرمایه‌گذاری است. طبق گزارش‌ها، ورودی‌های کلان به ETFها معمولا با مومنتوم صعودی قیمت بیت‌کوین همراه هستند. برای مثال، ورود ۳۳۶٫۷ میلیون دلار به IBIT در یک روز می‌تواند یک سیگنال صعودی تلقی شود.
- جریان خروجی مثبت (Outflow): اگر عدد جریان خالص منفی باشد (مثلا -20 میلیون دلار)، یعنی سرمایه‌گذاران به‌صورت خالص از صندوق خارج شده‌اند. چنین رویدادی می‌تواند نمایانگر سودگیری یا کاهش تمایل به سرمایه‌گذاری در آن روز باشد و اغلب فشار نزولی روی قیمت را به همراه دارد. مثلاً خروج سرمایه ۱۶٫۷ میلیون دلاری از صندوق GBTC گری‌اسکیل ممکن است از نشانه‌های احتیاط معامله‌گران و کاهش کوتاه‌مدت قیمت تلقی شود.
- همبستگی متغیر: هرچند قاعده کلی این است که ورودی‌های بالا صعود قیمت و خروج سرمایه منجر به نزول شود، اما رابطه همیشه یک‌طرفه نیست. برخی تحلیل‌ها نشان داده‌اند که در برخی بازه‌ها قیمت بیت‌کوین حتی در مقاطع با ورود سرمایه قابل توجه، رشد نکرده یا افت کرده است. به عنوان مثال، در تحلیل کوین‌تِلگراف آمده که دوره‌های ۳ و ۲۵ سال ۲۰۲۵ با ورودهای قوی همراه بود ولی قیمت به ثبات یا کاهش گرایید. بنابراین برای نتیجه‌گیری نهایی باید سایر عوامل (مانند شرایط کلان اقتصادی) را هم لحاظ کرد.
به طور خلاصه، ورود سرمایه بالا به ETFها نشان‌دهنده مومنتوم صعودی و استقبال نهادی است، اما عدم وجود ورود یا حتی خروج سرمایه لزوما به معنای سقوط آنی قیمت نیست. از طرفی، کاهش‌های پی‌درپی قیمت گاهی ابتدا حجم خروج را بالا می‌برند (یعنی خروج را می‌توان حاصل سقوط در نظر گرفت تا علت آن). پس جریان‌های ETF را باید همزمان با داده‌های دیگر بررسی کنیم.
تأخیر اثر (Lag) جریان‌های ETF بر قیمت
یکی از جنبه‌های مهم در استفاده از ارقام Daily Flows این است که این جریان‌ها با یک روز تأخیر گزارش می‌شوند. به عبارت دیگر، پولی که امروز در صندوق‌ها وارد یا از آنها خارج شده است، معمولا روز بعد (T+1) به صورت نهایی در داده‌های جریان‌ها منعکس می‌شود. طبق توضیحات پژوهش NYDIG، «در تاریخ معامله (T) بازارسازهای ETF معاملات ثانویه را انجام می‌دهند اما تسویه پول و ایجاد/ابطال واحدهای ETF در روز T+1 اتفاق می‌افتد». بنابراین ارقام جریانی که امروز می‌بینید در واقع حاصل معاملات دیروز هستند.
همین سازوکار باعث می‌شود اثر اقتصادی جریان‌ها نیز با تاخیر خودش را نشان دهد. تحقیقات آماری نشان داده‌اند که شوک مثبت جریان ETF (مثلا ورود ناگهانی نقدینگی به ETFها) معمولا طی چند روز بعد منجر به افزایش قیمت بیت‌کوین می‌شود. طبق گزارش فالنکس، یک شوک مثبت در جریان‌ها منجر به افزایش حدود ۱.۲٪ قیمت در روزهای ۳–۴ آینده شده است. در واقع نمودار «پاسخ ضربه‌ای» این تحلیل نشان می‌دهد پس از موج ورودی نقدینگی، قیمت مدتی صعودی باقی می‌ماند و سپس به آرامی عقب‌نشینی می‌کند. از سوی دیگر، در این مدل هیچ واکنش منفی قابل توجهی به جریان‌های خروج بزرگ مشاهده نشد؛ یعنی خروج سرمایه در عمل به طور خودکار قیمت را پایین نمی‌آورد. این نتایج نشان می‌دهد جریان‌های ETF ابزاری مفید برای پیش‌بینی جهت احتمالی بازار هستند، اگرچه پیش‌بینی دقیق اندازه حرکت دشوار است.
نکته مهم این است که جریان‌های ETF را همراه با سایر شاخص‌ها (مثل حجم معاملات، داده‌های آنچین و شرایط اقتصادی) بررسی کنیم. اما از همین آمارها مشخص می‌شود که اعداد ورودی و خروجی ETF ذاتا با تأخیر زمانی منتشر می‌شوند (یک روز بعد) و «حرکت رو به بالا معمولا با ورود سرمایه چندروزه همراه است». لذا اگر مثلاً امروز ورودی زیادی به ETFها می‌بینیم، احتمالاً این اثر را در قیمت چند روز آینده خواهیم دید.
نقش زمان‌بندی معاملات (سشن وال‌استریت) و گپ CME
با توجه به این که ETFهای بیت‌کوین در بورس‌های آمریکا معامله می‌شوند، تقویم و ساعت معاملات بورس‌های سنتی روی جریان‌ها تأثیر دارد:
- سشن معاملاتی وال‌استریت: بخش عمده فعالیت‌آربیتراژ و معاملات ETF در ساعت‌های پایانی بازار آمریکا رخ می‌دهد. بر اساس گزارش‌ها، سفارشات ایجاد/ابطال واحدهای ETF معمولاً در محدوده‌ی ساعت ۳ تا ۴ عصر به وقت شرق آمریکا (ET) ارسال می‌شود. بنابراین ارقام جریان‌های ETF در پایان روز کاری آمریکا (معمولا بعد از ساعت ۱۶:۰۰ ET) ثبت می‌شوند و منعکس‌کننده معاملات همین بازه زمانی هستند. به این ترتیب، داده‌های امروز ETF عمدتا مربوط به معاملات روز گذشته در سشن وال‌استریت‌اند.
- همبستگی با نوسانات سهام: گاهی ورود یا خروج سرمایه به ETFها با وضعیت کلی بازار سهام نیز هم‌راستا است. به عنوان مثال در ۱۰ ژوئن ۲۰۲۵ (۲۰ خرداد ۱۴۰۴) زمانی که شاخص S&P 500 حدود ۰.۲٪ افت داشت، داده‌های Farside نشان داد که وارد شدن ۴۳۱.۲ میلیون دلار به صندوق‌های بیت‌کوین ETF صورت گرفت. تحلیل بلاک‌چین‌نیوز به این نکته اشاره می‌کند که سرمایه‌گذاران نهادی ممکن است در مواقع نوسان بازار سهام به‌دنبال پوشش ریسک، به ETFهای بیت‌کوین جذب شوند. در نتیجه فشار فاندامنتال بازار سنتی (مثلا کاهش شاخص‌ها) گاهی با افزایش جریان ورودی به بیت‌کوین همزمان است. ضریب همبستگی ۳۰ روزه‌ی بیت‌کوین با S&P نیز در حدود ۰.۴۲ گزارش شده که نشانگر همسویی متناسب در مقاطعی است.
- گپ (Gap) فیوچرز CME: به‌دلیل تعطیلی آخر هفته‌ها، معاملات آتی بیت‌کوین در بورس CME از جمعه عصر تا دوشنبه صبح متوقف است. در نتیجه اگر بیت‌کوین در طول هفته آخر (از جمعه پس از بازار تا دوشنبه) نوسان صعودی داشته باشد، فیوچرز CME در روز دوشنبه بالاتر از قیمت جمعه باز می‌شود و یک «گپ قیمتی» ایجاد می‌شود. تاریخچه نشان داده این گپ‌ها معمولا پر می‌شوند (قیمت پس از مدتی به زیر پرشدن گپ برمی‌گردد). CoinDesk گزارش کرده که در اواخر مارس ۲۰۲۵، یک افزایش قیمت آخر هفته باعث ایجاد گپ حدود ۱۰۰۰ دلاری بین ۸۵۱۶۰ دلار (شروع معامله دوشنبه) و ۸۴۱۹۰ دلار (بسته شدن جمعه) شد که غالبا در ادامه اصلاح شد. از این رو، رصد جریان‌های ETF در شروع هفته ممکن است زمینه‌ساز شناسایی پرشدن گپ‌های CME باشد؛ برای مثال جریان ورودی قوی در روز دوشنبه می‌تواند همراه با تلاش قیمت برای عقب‌نشینی و پُر کردن گپ (اصلاح نزولی) باشد. بنابراین در تحلیل بلندمدت توجه به تقویم معاملات و گپ‌های CME اهمیت دارد.
با در نظر گرفتن این عوامل زمانی، معامله‌گر می‌تواند درکی جزئی از موقعیت ورود داده‌های ETF در روزانه پیدا کند. به‌عنوان مثال، دانستن این نکته که جریان‌های روزانه ETF اغلب پس از ساعت ۱۶ به‌روزرسانی می‌شوند، به شما کمک می‌کند تا اثر آنها را در بازار فارکس یا بازار آتی قبل از انتشار داده‌ها مدنظر قرار دهید.
جمع‌بندی و نکات کلیدی
جریان‌های ورودی/خروجی ETFهای بیت‌کوین یک اندیکاتور کلان مهم هستند که بینش‌هایی از تحرکات نهادی در بازار می‌دهند. با کمک منابع رایگان مثل Farside، CoinGlass و SoSoValue می‌توانید اعداد Daily Flows را دنبال کنید. ورود سرمایه بالا به ETFها معمولا با رشد قیمت (شتاب صعودی) همراه است، اما باید توجه داشت که این رابطه همیشه یکسان نیست. همچنین ارقام جریان‌ها با یک روز تأخیر منتشر می‌شوند و با سایر شرایط بازار (از جمله نوسان شاخص سهام و گپ‌های CME) در تعاملند.
برای معامله‌گران و تحلیلگران، خواندن درست ارقام Daily Flows روی نمودار BTC یعنی متصل کردن این داده‌های پولی به حرکات قیمت: اگر بدانیم امروز بزرگترین ورودی ETF متعلق به روز کاری دیروز است، می‌توان پیش‌بینی کرد که چند روز آینده شاهد تداوم روند صعودی باشیم. اما در عین حال، از خروج‌های بزرگ نیز نباید غافل شد، به‌خصوص اگر همزمان با افت عمده بازارهای سنتی رخ دهند. در نهایت، جریان‌های ETF وقتی بخشی از تحلیل کلان بازار قرار گیرند (در کنار تحلیل تکنیکال، داده‌های آنچین، و اخبار کلان) می‌توانند کمک بزرگی به تشخیص روندهای مهم بیت‌کوین کنند.