راهنمای جامع قوانین مالیات ارز دیجیتال در ایران

با پررنگ‌تر شدن نقش ارزهای دیجیتال در اقتصاد ایران، موضوع مالیات بر درآمدهای حاصل از این ارزها همواره یکی از دغدغه‌های اصلی فعالان این حوزه بوده است. این مقاله به بررسی جامع مالیات ارزهای دیجیتال در ایران و ترفندهای معافیت مالیاتی می‌پردازد.

قانون مالیات ارز دیجیتال

طبق قوانین موجود، تمامی فعالیت‌های مالی تحت نظارت دقیق سازمان امور مالیاتی کشور قرار دارند و ارزهای دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیستند. افرادی که درآمدی از معاملات ارز دیجیتال کسب می‌کنند، باید اظهارنامه مالیاتی ارائه دهند و در صورتی که سود سالانه آن‌ها از حد معینی تجاوز نکند، ممکن است از معافیت‌های مالیاتی بهره‌مند شوند.

مقدار مالیات ارز دیجیتال

میزان مالیات بر ارزهای دیجیتال بر اساس سود نهایی کسب شده و طبق ماده‌های مربوطه در قانون مالیات‌های مستقیم تعیین می‌شود. این میزان می‌تواند تا ۲۵ درصد از سود نهایی باشد، اما ساختار پلکانی مالیاتی ممکن است برای درآمدهای مختلف، میزان‌های متفاوتی را تعیین کند.

1. معاف از مالیات: خالص درآمد تا 288 میلیون ریال باشد.
2. مالیات سالانه 15 درصد: خالص درآمد تا 500 میلیون ریال باشد.
3. مالیات سالانه 20 درصد: خالص درآمد تا مبلغ یک میلیارد ریال
4. مالیات سالانه 25 درصد: خالص درآمد مازاد بر یک میلیارد ریال

رهگیری معاملات ارز دیجیتال و جریمه‌های مالیاتی

صرافی‌های داخلی موظف به ارائه گزارش فعالیت‌های مالی کاربران به سازمان امور مالیاتی هستند. در صورت عدم ارائه اطلاعات صحیح یا کتمان درآمد، فرد ممکن است مشمول جریمه‌های سنگین مالیاتی شود و حتی به‌عنوان مجرم شناخته شود.

دور زدن مالیات ارز دیجیتال

برخی روش‌ها و ترفندها وجود دارند که می‌توانند به فعالان این حوزه کمک کنند تا از پرداخت مالیات‌های سنگین جلوگیری کنند. اما تمامی این موارد تنها از راه قانونی و به کمک مشاوران مالیاتی امکان‌پذیر خواهد بود.

انتقال ارز دیجیتال به صرافی خارجی

برخی از معامله‌گران تلاش می‌کنند با استفاده از صرافی‌های خارجی و روش‌های دیگر، از پرداخت مالیات فرار کنند. اما باید توجه داشت حتی اگر در صرافی‌های خارجی معامله کنید، پول نقدی که در نهایت به حسابتان واریز می‌شود نیز گزارشش از طرف بانک به اداره مالیات داده می‌شود و می‌توان گفت که در هر صورت، معامله شما دیده می‌شود. و این اقدامات می‌توانند به عواقب قانونی منجر شوند.

انتقال ارز دیجیتال به شخص ثالث

انتقال ارز دیجیتال به دیگران بسته به نوع تراکنش می‌تواند مشمول مالیات شود.

روش‌های انتقال:

  از حساب صرافی داخلی به والت دیگری در همان صرافی: مشمول رهگیری و مالیات.

  از حساب بانکی برای خرید یا انتقال ارز دیجیتال: اطلاعات قابل دسترس برای سازمان مالیاتی.

  از کیف پول خارجی به دیگری: دولت  به اطلاعات دسترسی ندارد و مالیات تعیین نمی‌کند.

نقد نکردن درآمد ارز دیجیتال

نقد نکردن ارزهای دیجیتال و فکر کردن به اینکه می‌توان از مالیات فرار کرد، به طور قطعی تضمینی برای این امر ندارد. سازمان امور مالیاتی معاملات و درآمدهای شما را ممکن است رصد کند و بر اساس آن مالیات را تعیین کند. برای استفاده از سود حاصل از ارزهای دیجیتال، باید آنها را به ارز رسمی کشور تبدیل کنید و این معمولاً منجر به مالیات می‌شود. بنابراین، نقد کردن ارزهای دیجیتال به تنهایی نمی‌تواند راهکاری مطمئن برای فرار از مالیات باشد.

 مالیات مقطوع

این روش از پر کردن اظهارنامه مالیاتی معاف می‌کند و مالیات به‌صورت خودکار از مبلغ فروش کسر می‌شود. مالیات مقطوع در بازار املاک، بورس و دیگر بازارهای جهانی مرسوم است. اما توجه کنید:

• در بازار ارزهای دیجیتال ایران، این شیوه مالیاتی وجود ندارد و مالیات باید به‌صورت جداگانه اظهار و پرداخت شود.
• کارمزد صرافی‌های داخلی مالیات نیست و مسئولیت اظهار مالیاتی بر عهده فرد است.

استفاده از شغل دوم به جای تریدری برای کاهش مالیات

این یک تصور غلط در میان معامله‌گران برای پنهان کردن درآمدهای ترید است.

مثال: فردی که سوپرمارکت و فعالیت ترید دارد نمی‌تواند درآمد ترید را زیر مجموعه سوپرمارکت قید کند.

اظهارنامه مالیاتی باید درصد درآمد و زمان اختصاص یافته به هر شغل را به صورت مشخص نشان دهد.

• عدم ذکر شغل تریدری در اظهارنامه به منزله فرار مالیاتی است.
• جایگزینی فیلد دیگر به جای ترید در اظهارنامه موجب باطل شدن آن و احتمال جریمه می‌شود.

چگونه مالیاتمان را به صفر برسانیم؟

متأسفانه در رابطه با ترید و معاملات ارزهای دیجیتال، هیچ‌گونه معافیت مالیاتی چشمگیر و کارآمدی وجود ندارد. تنها دو نوع معافیت وجود دارد که تا حدی باعث کاهش مالیات می‌شود.

1. معافیت معیشتی: این مورد شامل تمامی کسب‌وکارها در کشور می‌شود و بر مبنای آن، هر شخصی حقیقی که در موعد مقرر اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان ارائه دهد، می‌تواند در صورت داشتن حداکثر 40 میلیون تومان سود در سال، از پرداخت مالیات معاف شود.
2. معافیت در حوزه استخراج رمزارزها: چنانچه یک شرکت فعال در زمینه استخراج ارزهای دیجیتال، در محدوده 120 کیلومتری تهران، 50 کیلومتری اصفهان و 30 کیلومتری سایر شهرها، مزرعه استخراج خود را راه‌اندازی کند، می‌تواند از معافیت ماده 132 قانون‌های مالیاتی استفاده کنند. این معافیت به مدت 5 سال بوده و می‌تواند تا حجم مناسبی از رقم مالیات شما را کاهش دهد. البته این معافیت تنها به اشخاص حقوقی تعلق می‌گیرد؛ یعنی بایستی حتماً برای آن شرکت رسمی ثبت کرده باشید.

نحوه تکمیل اظهارنامه مالیات ارز دیجیتال

1. جهت پرداخت مالیات عملکرد، می بایست وارد درگاه میز خدمت عملیات الکترونیک مالیاتی، به نشانی tax.gov.ir  شوید. سپس، بر روی گزینه پرداخت الکترونیک مالیات، کلیک نمایید.
2. در این صفحه، می بایست شناسه قبض / پرداخت و یا شناسه 30 رقمی نسیم را وارد نموده و پس از وارد کردن کد امنیتی، بر روی گزینه بررسی کلیک کنید.
3. در این مرحله، سامانه، پرداخت قبوض برخط مالیاتی اطلاعات ثبت شده در سیستم را نمایش داده و می بایست بر روی گزینه پرداخت بزنید.

به این ترتیب، پرداخت قبوض مالیاتی، به صورت اینترنتی، صورت می گیرد.

• در اظهارنامه مالیات باید درآمد و هزینه‌ها را مشخص کرده و سپس میزان سود باقی مانده را تعیین کنید.
• سود نهایی باید بر اساس تعرفه‌های مالیاتی مشخص شده، مشخص شده و درصدی از آن به عنوان مالیات پرداخت شود.
• در حالت کلی، حدود 25 درصد از سود نهایی به عنوان مالیات باید پرداخت شود.

آیا در صورت ضرر باید مالیات ارز دیجیتال را پرداخت کنیم؟

سازمان امور مالیاتی از سود به دست آمده مالیات دریافت می‌کند و در صورت متحمل شدن ضرر، نیازی به پرداخت مالیات ندارید. اما برای اثبات ضررها و هزینه‌ها به منظور معافیت از مالیات، باید آنها را به دقت و به صورت قانونی ثبت کنید.

مالیات ارز دیجیتال مربوط سال‌های گذشته

سازمان امور مالیاتی تا 5 سال فرصت دارد تا مالیات یک سال را مطالبه کند، و احتمال مطالبه مالیات سال‌های گذشته وجود دارد. اگر تا 5 سال به شما مراجعه نکرده باشند، نگرانی نیازی نیست. اما در صورت مراجعه آنان، همکاری با سازمان و ارائه اطلاعات مورد نیاز می‌تواند کمک کند. سازمان امور مالیاتی ممکن است از ممیزین برای تعیین مالیات استفاده کند، و مالیات ممکن است تا 50 درصد از سود خالص در نظر گرفته شود. همچنین جریمه‌هایی نیز ممکن است اعمال شود که باید در این زمینه مشاوره حرفه‌ای دریافت شود تا میزان مالیات کمتر شود.

عواقب فرار از مالیات ارز دیجیتال

سازمان مالیات می‌تواند بر اساس ماده 274 مالیات‌های مستقیم به شما جریمه‌های مختلفی اعمال کند. نوع و میزان جریمه به توجه به کتمان و عوامل مختلف تعیین می‌شود. همچنین فرار مالیاتی ممکن است منجر به دعوی قضایی و تشخیص شما به‌عنوان مجرم شود، که عواقب مالیاتی و قانونی دشواری را به دنبال دارد. به علاوه، فعالیت‌های فرار مالیاتی ممکن است سوء پیشینه شما را ایجاد کند و به محدودیت‌های قانونی منجر شود. بنابراین، توصیه می‌شود که از فرار مالیاتی خودداری کنید.

کلام پایانی

درک صحیح از قوانین مالیاتی و انجام معاملات در چارچوب قانونی، برای جلوگیری از مشکلات مالیاتی و قانونی ضروری است. معامله‌گران باید با استفاده از مشاوره‌های حرفه‌ای و برنامه‌ریزی دقیق، به بهترین شکل ممکن از دارایی‌های خود محافظت کنند.

سوالات پرتکرار