برخی معامله‌گران ایرانی بروکر پراپی (Propiy) را به کلاهبرداری متهم کرده‌اند و نسبت به فعالیت در این پلتفرم هشدار می‌دهند.
بروکر پراپی (Propiy) مشکوک به کلاهبرداری است؟ این پرسشی است که این روزها در میان معامله‌گران و جامعه کریپتو ایران مطرح شده است. پراپی که در نگاه اول به عنوان یک پراپ فرم (Prop Trading Firm) فرصت‌ساز برای تریدرهای ایرانی شناخته می‌شد، اکنون با موجی از اتهامات کلاهبرداری و نارضایتی کاربران روبه‌رو شده است. در این مقاله قصد داریم ابعاد ماجرای بروکر پراپی را بررسی کنیم – از نشانه‌های مشکوک گرفته تا عدم پرداخت سود به کاربران و واکنش‌های جامعه تریدرها – و همچنین راهکارهایی برای تشخیص کلاهبرداری‌های مشابه ارائه دهیم.
فهرست مطالب
بروکر پراپی چیست و چرا محبوب شد؟
پراپی (Propiy) یک شرکت پراپ تریدینگ ایرانی است که در سال ۱۴۰۱ (۲۰۲۲ میلادی) توسط آقای علی عسگری راه‌اندازی شد. پراپ تریدینگ به زبان ساده یعنی شرکت به تریدرها سرمایه معاملاتی می‌دهد تا در صورت موفقیت در معاملات، سهمی از سود کسب کنند. پراپی با تبلیغات گسترده، پلن‌های متنوع و قوانین اولیه منعطف توانست در مدت کوتاهی یکی از پراپ‌فرم‌های مطرح برای تریدرهای ایرانی شود. این پلتفرم با استفاده از سرورهای اختصاصی متاتریدر و یک تیم فنی بزرگ، خدمات خود را بدون قطعی ارائه می‌داد و به سرعت اعتماد جمع زیادی از معامله‌گران را جلب کرد. بسیاری از کاربران در ابتدا پراپی را گزینه‌ای قابل اعتماد می‌دانستند تا جایی که از آن به عنوان الگو و پیشرو در میان پراپ‌فرم‌های ایرانی یاد می‌شد.
با این حال، اوج‌گیری رقبا در سال‌های اخیر و بروز چالش‌های داخلی، زمینه‌ساز مشکلاتی برای پراپی شد. ظهور پراپ‌فرم‌های جدید ایرانی و کاهش ورود کاربران جدید به پراپی باعث کاهش نقدینگی این شرکت گردید. این شرایط بحرانی موجب شد که پراپی به تدریج در پرداخت سود کاربران تأخیر ایجاد کند و با انتقادات فزاینده‌ای مواجه شود. در ادامه به مهم‌ترین نشانه‌های مشکوک پیرامون عملکرد پراپی می‌پردازیم که باعث شده‌اند عده‌ای این بروکر را کلاهبردار بدانند.
نشانه‌های مشکوک کلاهبرداری در پراپی
در بررسی اعتبار هر بروکر یا پراپ‌فرمی، وجود برخی چراغ قرمزها می‌تواند زنگ خطر کلاهبرداری باشد. درباره پراپی، چندین علامت هشداردهنده مشاهده شده است که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
- نبود شفافیت و مجوزهای رسمی: پراپی ادعا می‌کند دفتر مرکزی‌اش در دبی ثبت شده، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد این ادعا صحت ندارد و شرکت عملاً از داخل ایران توسط مدیریت اداره می‌شود. هیچ اطلاعات شفافی درباره شماره ثبت قانونی، آدرس دقیق دفتر یا نام مدیران رسمی ارائه نشده است. علاوه بر این، پراپی فاقد هرگونه مجوز رگولاتوری معتبر بین‌المللی است. نبود نظارت نهادهای رسمی و شفاف نبودن اطلاعات پایه شرکت، اولین نشانه مشکوک در اعتبار پراپی محسوب می‌شود.
- تغییر قوانین به زیان کاربران: یکی از شکایت‌های اساسی کاربران، اعمال قوانین جدید و مبهم به صورت ناگهانی بر روی حساب‌های فعال بوده است. به عنوان مثال، پراپی لوریج (اهرم) مجاز در معاملات طلا را بدون اطلاع قبلی از ۱۰۰ به ۱۰ کاهش داد و این تغییر حتی بر حساب‌های در حال معامله نیز اعمال شد. مهم‌تر اینکه گزارش شده برخی قوانین محدودکننده پس از کسب سود توسط تریدرها تصویب و اعمال شده‌اند تا به استناد آنها سود کاربران را نپردازند. این رفتار که عملاً تغییر خودسرانه‌ی قواعد پس از برد کاربران است، کاملاً غیرحرفه‌ای و مغایر اصول یک شرکت معتبر تلقی می‌شود.
- عدم پاسخگویی و پشتیبانی ضعیف: بسیاری از کاربران معترض می‌گویند هنگام مواجهه با مشکل در برداشت سود یا طرح شکایت، پشتیبانی پراپی پاسخ روشنی ارائه نمی‌دهد یا اصلاً پاسخگو نیست. برخی کاربران حتی ادعا کرده‌اند که در پی اعتراض در کانال‌ها و گروه‌های رسمی پراپی، فوراً مسدود (بلاک) شده‌اند تا صدایشان شنیده نشود. ضعف در پشتیبانی و عدم شفافیت در پاسخ به مشکلات، نشانه دیگری از احتمال وجود سوءنیت در مدیریت پلتفرم است.
- تخفیف‌ها و تبلیغات غیرعادی: پراپی در اوج بحران اعتماد، اقدام به ارائه‌ی تخفیف‌های بی‌سابقه برای خرید حساب‌های جدید کرد. تخفیف‌های پشت‌سرهم و قابل توجه (مثلاً کدهای تخفیف متوالی و فروش ویژه) در حالی ارائه می‌شد که مشکلات پرداخت کاربران فعلی هنوز حل نشده بود. این رفتار از دید ناظران شائبه‌ی تلاش برای جذب نقدینگی جدید به هر قیمت را ایجاد کرد. بسیاری این اقدام را شبیه به پانزی یا کلاهبرداری دانستند که در آن ورودی سرمایه‌های تازه برای پرداخت تعهدات قبلی استفاده می‌شود. به طور خلاصه، افزایش تبلیغات و تخفیف‌های وسوسه‌انگیز در بحبوحه‌ی بحران مالی شرکت، یک زنگ خطر جدی است.
با توجه به موارد فوق، تعجبی ندارد که پرسش «آیا پراپی کلاهبرداری است؟» برای بسیاری از کاربران مطرح شده است. در بخش‌های بعد، شواهد عملی‌تری از عدم پرداخت سود و تجربیات کاربران مالباخته را مرور می‌کنیم که این نشانه‌های مشکوک را تأیید می‌کنند.
عدم پرداخت سود به کاربران و بهانه‌های پراپی
یکی از مهم‌ترین دلایل برچسب خوردن پراپی به عنوان یک بروکر کلاهبردار، عدم پرداخت سود معامله‌گران علی‌رغم موفقیت در چالش‌ها و معاملات است. از اوایل سال ۱۴۰۳ (بهار ۲۰۲۴)، موجی از گزارش‌های کاربران نشان داد که پراپی پرداخت سود را به تأخیر می‌اندازد یا اصلاً واریز نمی‌کند. در ادامه، مهم‌ترین مواردی که توسط کاربران گزارش شده را مرور می‌کنیم:
- تأخیرهای طولانی در واریز سود: بسیاری گزارش داده‌اند که پس از ثبت درخواست برداشت، گاهی تا دو هفته یا بیشتر پولی به حسابشان واریز نشده است. این در حالی است که طبق روال معمول، پراپ‌فرم‌ها باید ظرف چند روز سهم سود معامله‌گر را بپردازند. تأخیرهای مکرر و بی‌دلیل اولین نشانه بدعهدی بود که موجب نگرانی کاربران شد.
- رد کردن سود با استناد به قوانین جدید یا بهانه‌های واهی: موارد متعددی پیش آمده که پراپی اصلاً سود تریدر را واریز نکرده و به جای آن اعلام کرده حساب وی رد (Reject) شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد اغلب این رد شدن سود با دلایل غیرمنطقی همراه بوده است. بهانه‌هایی نظیر استفاده از ربات معامله‌گر یا استراتژی ممنوعه، معاملات پرریسک شبیه قمار یا نقص در احراز هویت بعد از کسب سود مطرح شده تا پرداخت را انجام ندهند. در یک نمونه پر سر و صدا، تریدری به نام سالار جهان‌آرا توانست حدود ۱۸ هزار دلار سود کسب کند و امتیاز بالایی هم در سیستم ارزیابی پراپی داشت، اما شرکت بدون دلیل موجه سود او را تأیید نکرد و حسابش را مسدود نمود. اسناد معاملات این تریدر منتشر شد و کارشناسان مستقل تایید کردند هیچ تخلفی نداشته است و رد شدن حساب او غیرمنطقی بوده است. حتی گزارش یک سود ۲۲ هزار دلاری ردشده نیز در بین شکایات به چشم می‌خورد که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت. این موارد نشان می‌دهد پراپی در مواردی بدون تخلف واقعی، از پرداخت سود سر باز زده است.
- مسدودسازی حساب و بلاک کردن معترضان: طبق اظهارات کاربران، پراپی در مواجهه با اعتراض علنی کاربران رویکرد سرکوب‌گرانه داشته است. به محض اینکه معامله‌گری در شبکه‌های اجتماعی یا گروه‌های تلگرامی مرتبط با پراپی نسبت به عدم دریافت سود اعتراض کرده، حساب او در پلتفرم مسدود و از گروه‌ها بلاک شده است. برای مثال، یکی از کاربران در نظری اظهار داشت: «از ابتدای ۱۴۰۳ می‌دیدیم سودها پرداخت نمی‌شه و هر کس در رسانه‌های شرکت اعتراضی می‌کرد بلافاصله بلاک می‌شد… امروز می‌بینیم این شرکت هم همانند شرکت‌های کلاهبردار دیگه… روزی می‌رسه که وقتی وارد سایتش بشید عبارت GAME OVER رو خواهید دید.». این بیانگر آن است که کاربران معترض، پراپی را در مسیر فروپاشی و اسکم شدن می‌بینند و معتقدند شرکت در حال جمع کردن پول و فرار است. مسدود کردن صدای منتقدان خود نشان از نبود شفافیت و احتمال سوءاستفاده دارد.
در مجموع، بیش از صد مورد گزارش عدم واریز سود در جامعه تریدرها ثبت شده است. دلایل اعلام‌شده از سوی پراپی برای این موارد بسیار متنوع اما عمدتاً غیرقابل قبول بوده است. به قول یکی از معامله‌گران حرفه‌ای: «نمی‌شود تبلیغ کنید اسکالپ (معاملات سریع) آزاد است، بعد وقتی با همان سبک سود کردند به هر بهانه‌ای معاملاتشان را مردود اعلام کنید!». این رفتار دوگانه و بهانه‌تراشی، اعتماد کاربران را به شدت خدشه‌دار کرده و بسیاری را متقاعد ساخته که پراپی قصد پرداخت سودهای بزرگ را ندارد.
واکنش کاربران و جامعه؛ برچسب «اسکم» برای پراپی
همزمان با افزایش شکایات، واکنش جامعه تریدرها نسبت به عملکرد پراپی شدت گرفت. در اواخر فروردین ۱۴۰۳ (آوریل ۲۰۲۴) شش گروه و کامیونیتی بزرگ پراپ‌تریدرهای ایرانی به طور متحد بیانیه‌ای تند علیه پراپی منتشر کردند. در این بیانیه ضمن برشمردن تخلفات و مشکلاتی که پیش‌تر ذکر شد – از کاهش ناگهانی لوریج و تأخیر در پرداخت سود گرفته تا جذب نقدینگی جدید با تخفیف‌های بی‌رویه – به مدیریت پراپی ۷۲ ساعت مهلت شفاف‌سازی داده شد. این کامیونیتی‌ها (شامل گروه‌هایی مانند «پراپ‌چک»، «تجربیات پراپ» و غیره) صراحتاً اعلام کردند چنانچه پراپی طی مهلت مقرر پاسخ روشنی ندهد و حقوق تضییع‌شده کاربران را بازنگرداند، رسماً آن را در تمامی محافل به عنوان یک شرکت اسکم (کلاهبردار) معرفی خواهند کرد.
فشار افکار عمومی و هشدار جدی کامیونیتی‌ها باعث شد پراپی دست به اقداماتی بزند. آقای علی عسگری (بنیان‌گذار و مدیرعامل پراپی) ابتدا با انتشار یک بیانیه رسمی سعی کرد از عملکرد شرکت دفاع کند. او در این بیانیه مدعی شد که پراپی طی سه سال فعالیتش بیشترین سرمایه‌گذاری و پرداختی به تریدرها را داشته و همواره منفعت تریدرها را در اولویت قرار داده است. همچنین اعلام کرد یک تیم مدیریت ریسک جدید بین‌المللی به تازگی به شرکت اضافه شده و سخت‌گیری‌های اخیر و تأخیرها نتیجه تصمیمات این تیم برای حفظ سرمایه شرکت بوده است. به گفته عسگری، برخی تریدرها با سوءاستفاده از شرایط توانسته‌اند سودهای غیرعادی کسب کنند و شرکت در حال مستندسازی تخلفات آنهاست.
با این وجود، اکثر کاربران از توضیحات مدیرعامل قانع نشدند. جلسه لایو تلگرامی که در تاریخ ۱۵ اردیبهشت برگزار شد تا پرسش‌ها را پاسخ دهد نیز حاوی پاسخ‌های کلی و تکراری بود. همچنان دو مسئله اصلی پابرجا ماند: چرا سود تریدرها به‌موقع پرداخت نمی‌شود؟ و چرا حساب‌های موفق بدون دلیل قانع‌کننده بسته می‌شوند؟ پراپی ادعا می‌کرد دلیل، تخلف کاربران بوده اما شواهد مستقل نشان می‌داد بسیاری از این تریدرها تخلفی نداشتند. در نهایت، با پایان ضرب‌الاجل ۷۲ ساعته، مدیران کامیونیتی‌ها به وعده خود عمل کرده و رسماً برچسب “اسکم” را به پراپی زدند. از دید بخش بزرگی از جامعه تریدری ایران، پراپی در حال حاضر یک پروژه مشکوک به کلاهبرداری جدی تلقی می‌شود که اعتماد عمومی را از دست داده است.
شایان ذکر است که این اولین بار نیست یک پراپ‌فرم ایرانی دچار چنین سرنوشتی می‌شود. سال گذشته دو شرکت پراپ ایرانی کوچکتر به نام‌های FX Financer و Nitro Prop نیز پس از مدتی فعالیت، اسکم شدند و سرمایه بسیاری از کاربران را نابود کردند. همین سابقه باعث شده بود که کاربران باتجربه‌تر از ابتدا نسبت به پراپی محتاط‌تر باشند. وب‌سایت‌های تحلیلی معتبر نیز اکنون به کاربران هشدار می‌دهند تا زمانی که وضعیت مبهم پراپی روشن نشده، از ورود به آن خودداری کنند. برای مثال، وبسایت فارکس۳۶۰ صراحتاً توصیه کرده: «تا اطلاع ثانوی از خرید چالش و افتتاح حساب جدید در پراپی خودداری کنید و برای حفظ سرمایه و اطمینان از دریافت سود، به سراغ پراپ‌فرم‌های معتبر دیگر بروید.». همچنین وب‌آموز – پلتفرم مستقل پایش جرائم سایبری – اعلام کرده که پراپی با مسدودسازی حساب تریدرها و نپرداختن مطالبات آنها به شدت مشکوک به کلاهبرداری است و کاربران باید احتیاط کنند.
چگونه کلاهبرداری‌های مشابه را شناسایی کنیم؟
اتفاقات پیرامون پراپی یک درس مهم برای تریدرها و سرمایه‌گذاران مبتدی دارد: قبل از اعتماد به هر پلتفرم مالی، به علائم هشدار توجه کنید. در این بخش به چند راهکار عملی برای شناسایی بروکرها یا پروژه‌های مشابه که احتمال کلاهبرداری در آنها وجود دارد اشاره می‌کنیم:
- بررسی مجوزها و اعتبار قانونی: همیشه ابتدا بررسی کنید که آیا شرکت دارای رگولاسیون معتبر و مجوز رسمی از نهادهای نظارتی است یا خیر. شرکت‌هایی که مدعی ثبت در کشورهای خارجی هستند اما سند معتبری ارائه نمی‌کنند، بسیار پرخطرند. نبود نظارت قانونی به این معنی است که در صورت تخلف شرکت، دست شما به جایی بند نخواهد بود.
- شفافیت اطلاعات شرکت: وجود اطلاعات شفاف درباره هویت مدیران، آدرس دفتر مرکزی، شماره ثبت شرکت و سوابق تیم یکی از نشانه‌های حرفه‌ای بودن یک کسب‌وکار است. اگر سایتی هیچ بخش “درباره ما” با جزئیات ندارد، نام صاحبان شرکت را فاش نمی‌کند یا آدرس و شماره تماسی ارائه نمی‌دهد، باید بسیار محتاط باشید. شرکت معتبر چیزی برای پنهان کردن ندارد.
- سابقه و آوازه در میان کاربران: قبل از پرداخت پول یا خرید سرویس، در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی جستجو کنید و نظرات سایر کاربران را بخوانید. اگر تعداد قابل توجهی گزارش منفی درباره عدم پرداخت یا بدعهدی شرکت دیدید، این یک هشدار جدی است. به ویژه در انجمن‌ها یا کانال‌های تخصصی (مثل گروه‌های تلگرام پراپ‌تریدرها)، بازخورد جامعه بسیار راهگشاست. تجربه نشان داده کلاهبرداری‌های مالی به سرعت توسط کاربران افشا می‌شوند؛ کافیست گوش شنوایی برای آنها داشته باشید.
- توجه به تغییرات مشکوک در شرایط و قوانین: شرکت‌های متقلب معمولاً قبل از اقدام به کلاهبرداری گسترده، قوانین را به نفع خود تغییر می‌دهند یا بندهای مبهمی اضافه می‌کنند تا دستشان برای عدم پرداخت پول باز باشد. هرگونه تغییر ناگهانی در ضوابط، کاهش مزایا یا اضافه شدن شروط عجیب را جدی بگیرید. همچنین اگر دیدید شرکت بعد از کسب سود شما تازه شروع به بهانه‌گیری کرد (مثلاً ایراد گرفتن به سبک معامله یا مدارک شما)، احتمال اینکه قصد عدم پرداخت داشته باشند زیاد است.
- احتیاط در برابر وعده‌های وسوسه‌انگیز و تخفیف‌های غیرعادی: اگر شرکتی تخفیف‌های بسیار بزرگی برای مدت محدود ارائه می‌دهد یا سودهای تضمینی و حساب‌های با شرایط رؤیایی وعده می‌دهد، حتماً با دید شک نگاه کنید. پروژه‌های پانزی و کلاهبرداری برای جذب حداکثری سرمایه جدید معمولاً وعده‌های اغراق‌آمیز و تخفیف‌های وسوسه‌کننده ارائه می‌کنند. همیشه این ضرب‌المثل را به خاطر داشته باشید: “اگر چیزی بیش از حد خوب به نظر می‌رسد، احتمالاً واقعیت ندارد.“
- اعتماد به منابع تحلیلی بی‌طرف: از مطالب وب‌سایت‌های تحلیلی معتبر، کانال‌های تلگرامی آگاهی‌بخش (مثل وب‌آموز) و افراد خبره استفاده کنید. این منابع غالباً نشانه‌های یک پروژه مشکوک را زودتر تشخیص می‌دهند و هشدار می‌دهند. برای مثال، اگر زودتر هشدار وب‌آموز یا فارکس۳۶۰ درباره پراپی را می‌دیدید، شاید در این پلتفرم سرمایه‌گذاری نمی‌کردید. تحقیق و آموزش بهترین سپر در برابر افتادن در دام کلاهبرداران است.
جمع‌بندی: آیا بروکر پراپی کلاهبرداری است؟
هرچند توکن‌باز از لحاظ قانونی مرجع تایید یا رد این اتهامات نیست و باید از طریق مراجع قانونی پیگیری شود با جمع‌بندی شواهد و گزارش‌های موجود، بسیاری از معامله‌گران با تجربه معتقدند پراپی در عمل به یک کلاهبرداری تبدیل شده است. فقدان شفافیت قانونی، تغییرات ناعادلانه در شرایط، عدم پرداخت سود صدها کاربر و بی‌اعتنایی به اعتراضات، تصویر بسیار منفی از این شرکت ساخته است. هرچند مدیریت پراپی تلاش داشت با توضیحات خود وضعیت را عادی جلوه دهد، اما این تلاش‌ها ناموفق بوده و اعتماد عمومی از دست رفته است. در حال حاضر، جامعه پراپ‌تریدرهای ایران پراپی را یک بروکر اسکم قلمداد می‌کنند تا جایی که ادامه فعالیت آن در آینده نیز با تردید جدی همراه است.
برای کاربران مبتدی و ناآگاه، تجربه پراپی یک هشدار است که بدون تحقیق و بررسی وارد هیچ پلتفرم سرمایه‌گذاری نشوند. اگرچه پراپ تریدینگ به خودی خود یک مدل کسب‌وکار قانونی است، اما شرکت‌هایی مانند پراپی با سوءاستفاده از اعتماد مردم می‌توانند از این فضا کلاهبرداری کنند. بنابراین توصیه می‌شود فعلاً از افتتاح حساب در پراپی خودداری کنید و در صورت تمایل به پراپ تریدینگ، به سراغ شرکت‌هایی بروید که اعتبارشان تأییدشده و عملکرد شفافی دارند. همواره پیش از واریز پول یا پرداخت هزینه، همه جوانب را بسنجید و از منابع معتبر کسب اطلاع کنید. به یاد داشته باشید، در دنیای سرمایه‌گذاری، حفظ سرمایه از کسب سود مهم‌تر است. با چشمان باز و آگاهی کامل گام بردارید تا در دام بروکرهای متقلب گرفتار نشوید.
مصاحبه‌ها و تجربیات کاربران نشان می‌دهد که داستان پراپی احتمالاً به عنوان یک نمونه تلخ در تاریخ پراپ‌فرم‌های ایرانی باقی خواهد ماند. امیدواریم با افزایش آگاهی عمومی، شاهد تکرار چنین کلاهبرداری‌هایی نباشیم و فضای سرمایه‌گذاری آنلاین به محیطی امن‌تر برای همه کاربران – به ویژه تازه‌کاران – تبدیل شود. مراقب سرمایه‌های خود باشید و فریب هر تبلیغ پر زرق‌وبرقی را نخورید.