در گذشتههای دور ژاپنیها برای معاملات برنج خود و برای آنکه بتوانند تحلیلی درست و دقیق از داد و ستد خود داشته باشند، نسخهای از نمودار را به نام «برنجی» ابداع کردند که بعدها وارد دنیا رمز ارزها و بازارهای معاملاتی شد. نمودار Candlestick که در فارسی به نمودار کندل یا شمعی ترجمه شده راهی برای نمایش قیمت ارز دیجیتال و همچنین الگوهای شکل گرفته در این نمودار، راهی برای تحلیل تکنیکال بازار است. در این مقاله علاوه بر معرفی این نمودار، الگوهای کندل استیک را نیز آموزش خواهیم داد. با توکن باز همراه باشید.
نمودار کندل استیک چیست؟ (candlestick chart)
نمودار شمعی یا کندل استیک، به نموداری گفته میشود که قیمت به صورت شمع یا کندل نمایش داده میشود. تریدرها از این نمودار برای درک رفتار price action ارز دیجیتال استفاده میکنند. کندل استیک یکی از قدیمیترین روشهای تحلیل تکنیکال است.
مهمترین اخبار روز ارز دیجیتال را در توکن باز دنبال کنید
در این نمودار هر شمع یا کندل چهار داده قیمتی را نشان میدهد؛ قیمت اولین معامله، بالاترین قیمت، پایینترین قیمت و آخرین قیمت معامله شده در تایم فریم انتخاب شده است. برای مثال اگر بازه زمانی نمودار کندل استیک یا تایمفریم را روی 1 روزه تنظیم کنیم، 4 داده قیمتی برای آن روز را نشان میدهد. به همین ترتیب اگر تایم فریم را روی 4 ساعته تنظیم کنیم، چهار داده قیمتی برای 4 ساعت را نشان میدهد.
یکی از کاربردهای این نوع نمایش قیمت، استفاده از الگوهای نموداری برای تحلیل آینده قیمت ارز دیجیتال است. برای مثال در این روش چندین الگوی بازگشتی وجود دارد. در زمان مشاهده این الگوهای قیمتی، متوجه میشویم که روند فعلی بازار به اتمام رسیده و انتظار تغییر روند داریم. در این مورد در ادامه بیشتر صحبت خواهیم کرد.
تفسیر کندلها در نمودار کندل استیک

همانطور که در بالا اشاره شد، هر کندل چهار قیمت را نشان میدهد، در ادامه نحوه نمایش این چهار قیمت را در نمودار نشان خواهیم داد.
- open price یا قیمت اولین معامله
به تصویر بالا نگاه کنید؛ کندلها به دو دسته صعودی و نزولی تقسیم میشوند. که کندلهای صعودی را عموما با رنگ سبز و کندلهای نزولی را با رنگ قرمز نمایش میدهیم. Open price، اولین معامله انجام شده در تایمفریم تنظیم شده برای نمودار است. این قیمت را با خط نمایش میدهند.
- close price یا قیمت آخرین معامله
آخرین معامله در بازه زمانی مشخص شده را با قیمت Close نشان میدهند. در تصویر بالا این قیمت نیز نشان داده شده است.
- بدنه کندل
به فاصله بین قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن، بدنه کندل یا Body کندل میگوییم. اگر قیمت باز شدن بالاتر از قیمت بسته شدن باشد، بدنه کندل را با رنگ قرمز نمایش داده و آن را یک کندل نزولی نامگذاری میکنیم. برعکس اگر قیمت باز شدن پایینتر از قیمت بسته شدن کندل باشد، بدنه کندل را با رنگ سبز نمایش داده و آن را یک کندل صعودی نامگذاری میکنیم.
- high price یا بالاترین قیمت
با نگاه به تصویر بالا به دو خط بالا و پایین بدنه کندل توجه کنید. خط بالای بدنه کندل را بالاترین قیمت معامله شده یا High price میگوییم. به این خط Shadow یا wick کندل گفته میشود که در فارسی به “فیتیلهی بالای” کندل شناخته میشود.
- low price یا پایینترین قیمت
خط پایین بدنه کندل را پایینترین قیمت معامله شده یا Low price میگوییم. به این خط Shadow یا wick کندل گفته میشود که در فارسی به “فیتیلهی پایین” کندل شناخته میشود.
علت مفید بودن نمودارهای شمعی آن است که به جای نشان دادن نقاط بیشترین و کمترین قیمت، روی روند بازار و مومنتوم می توان تمرکز کرد.
الگوهای کندل استیک
باید بدانیم کندل های بسیار زیادی وجود دارند که در 3 دستهی مختلف صعودی، نزولی، خنثی قرار می گیرند. در ذیل هر کدام را شرح داده و کندل های این زیر مجموعهها را نام میبریم.
1- الگوهای کندل صعودی
کندلهای صعودی به صورت انفرادی بر روی نمودار نشانگر فشار خرید هستند که باعث افزایش قیمت میشود. یک کندل صعودی نشانگر آن است که خریداران قادرند قیمت را تا زمان بسته شدن کندل بالا نگه دارند. تمایز این کندلهای صعودی در price action است که مابین باز و بسته شدن کندل رخ میدهد.

کندلهای صعودی عبارتند از:
- خطوط تفکیک شده (Separating Lines)
- شکاف تاسوکی (Upside Tasuki Gap)
- سه گانه (Rising Three Method)
- 3 گانه داخلی (Three Inside Up)
- سه گانه خارجی (Three Outside Up)
- صعودی (Hikkake)
- 3خط حمله (Bullish Three-line Strike)
- الگوی سه سرباز سفید (Three White Soldiers)
- بچه رها شده (Bullish Abandoned Baby)
- ستاره صبحگاهی (Morning Star)
- قیچی پایینی (Tweezer bottom)
- نفوذگر خطی (Piercing Line)
- هارامی (Bullish Harami)
- پوشاننده (Bullish Engulfing)
- کیکر (Bullish Kicker)
- اسپینینگ تاپ (Spinning Top)
- دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)
- چکش معکوس(Role Reverse hammer)
- هامر یا چکش (Hammer)
2- الگوهای کندل نزولی
الگوهای کندل نزولی نشانگر فشار فروش در بازار هستند. این الگوها ممکن است بازگشت قیمت طی روند افزایش (صعودی) یا ادامه یک روند کاهش (نزولی) را نمایش دهند. الگوهای کندل نزولی تشکیل شده از چند کندل هستند.

کندل های نزولی عبارتند از:
- مرد به دار آویخته (Hanging Man)
- ستاره دنبالهدار (Shooting Star)
- دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji)
- اسپینینگ تاپ نزولی (Bearish Spinning Top)
- کیکر نزولی (Bearish Kiker)
- پوشای نزولی (Bearish Engulfing)
- هارامی نزولی (Bearish Harami)
- ابر سیاه پوشاننده (Dark Cloud Cover)
- قیچی بالایی (Tweezer Top)
- بچه رها شده نزولی (Bearish Abandoned Baby)
- سه کلاغ سیاه (Three Black Crows)
- ستاره شب دوجی (Evening Doji Star)
- 3خط حمله نزولی (Bearish Three-Line Strike)
- سه خط حمله نزولی (Bearish Three-Line Strike)
- الگوی سه گانه نزولی (Falling three methods)
- دو شکاف سیاه (Two Black Gapping)
- خطوط تفکیک شده نزولی (Bearish Separating Lines)
- الگوی On Neck Line
- الگوی خط گردن In Neck Line
3- الگوهای کندل خنثی
کندل های دوجی یک سیگنال خنثی محسوب میشوند و زمانی به وجود میآید که قیمت باز و بسته شدن یک کندل نزدیک و هم سطح با یکدیگر بوده و یک بدنه کوچک داشته باشد. در زبان ژاپنی، دوجی به معنای اشتباه است، بدین معنی که خریدارها و فروشندهها در ارتباط با قیمت اشتباه کردهاند.

کندل های نزولی عبارتند از:
- دوجی پایه بلند (Long-legged doji)
- ماربوزو (Marubozu)
سخن پایانی
این مقاله را به معرفی نمودار کندل استیک (Candlestick) یا نمودار شمعی اختصاص دادیم. با استفاده از نمودار شمعی، میتوان قیمت یک ارز دیجیتال را نمایش داد. الگوهای نموداری کندل استیک نیز راهی برای تحلیل تکنیکال قیمت ارز دیجیتال در بازار است. الگوهای ادامه دهنده که خبر از ادامه روند فعلی بازار میدهد، الگوهای بازگشتی که تغییر روند قیمت را نشان میدهد دو دسته از الگوهای مهمی است که در این روش باید مدنظر قرار داد.