دستکاری بازارهای مالی اتفاق دیروز و امروز نیست و کلاه‌بردارها همیشه به‌دنبال راه‌هایی برای گمراه کردن دیگر کاربران و کسب سود بیشتر هستند. یکی از راههای دستکاری بازار، واش تریدینگ است. اما واش تریدینگ چیست و چگونه انجام میشود؟ آیا میتوان با این استراتژی مقابله کرد؟ امروز قصد داریم طی سفری 5 دقیقه‌ای با یکی از بهترین استراتژی‌های کلاه‌برداران که از قضا به‌وفور در بازار ارزهای دیجیتال رخ می‌دهد آشنا شویم. با ما در بلاگ توکن باز همراه باشید.
اگر قصد خرید ارز دیجیتال بیت کوین را دارید می‌توانید از صرافی بیت پین استفاده کنید که با پشتیبانی از کارمزدهای رقابتی و پایین، یکی از بهترین قیمت‌های خرید و فروش بیت کوین را ارائه میکند.
فهرست مطالب
واش تریدینگ چیست؟
واش تریدینگ (Wash Trading) یا شست‌وشوی معاملاتی فرآیندی است که طی آن یک معامله‌گر، ارز یا سهام را به‌منظور دستکاری بازار و ارائه اطلاعات گمراه‌کننده خریدوفروش میکند. در برخی شرایط، واش تریدینگ توسط یک معامله‌گر و یک کارگزار که با یکدیگر تبانی کرده‌اند انجام میشود و گاهی اوقات نیز تریدر خود به‌تنهایی عمل خرید و فروش را انجام می‌دهد.
واش تریدینگ سرمایه‌گذاران را نسبت به حجم معاملات یک ارز گمراه میکند. بدین ترتیب کاربران تصور می‌کنند که حجم معاملات بیشتر از واقعیت است و نسبت به خرید و سرمایه‌گذاری در مجاب می‌شوند. گاهی اوقات با اینکار قیمت افزایش یافته و فرد کلاهبردار با باز کردن پوزیشن لانگ درآمد کسب میکند و گاهی قیمت سقوط کرده و کلاهبردار با پوزیشن شورت به درآمد می‌رسد. علاوه‌بر این موارد، بسیاری از کاربران برای فرار از مالیات و اعلام ضرر دست به شست‌وشوی معاملات می‌زنند.
بنا به قوانین سرویس درآمد داخلی ایالات‌متحده (IRS)، واش تریدینگ جرم است و مجرم برای همیشه از انجام معاملات منع میشود.
واش تریدینگ چگونه انجام میشود؟
پس از پاسخ به سوال واش تریدینگ چیست، به بررسی نحوه انجام آن می‌پردازیم. یک سرمایه‌گذار برای اجرای واش تریدینگ هم اردر فروش و هم اردر خرید برای یک دارایی را انجام می‌دهد. در واقع سرمایه‌گذار، دارایی را به خود می‌فروشد که نوعی تجارت داخلی یا از این جیب به آن جیب است.
مقایسه قیمت ارزهای دیجیتال در صرافیهای ایرانی و شناسایی بهترین قیمت خرید و فروش ارزها
از آنجایی که سرمایه‌گذار در تجارت داخلی کالا را به خود فروخته و از خود می‌خرد یعنی اطلاعات بیشتری نسبت به عموم مردم درباره‌ی آن کالا دارد و همین موضوع نیز جرم است.
سروکله‌ی واش تریدینگ از کجا پیدا شد؟
واش تریدینگ همزمان با پیدایش و آغاز فعالیت بازارهای مالی انجام شده و استراتژی جدیدی نیست. سرمایه‌گذاران از این استراتژی برای دستکاری و افزایش قیمت غیرقانونی سهام استفاده می‌کردند. با این حال اولین بار در سال 1936 قانونی برای مبارزه و منع Wash Trading تصویب شد که همه‌ی کاربران در تمامی بازارهای مالی باید از آن تبعیت می‌کردند. در این قانون کارگزاران نیز از همکاری و کسب درآمد از واش تریدینگ منع شده‌اند و حتی درصورت بی‌اطلاعی از قصد و نیت کلاهبردار هم مجرم شناخته می‌شوند.
سال‌ها بعد شرکت‌ها از این استراتژی برای کم کردن مالیات استفاده کردند. به بیان دیگر آنها دارایی را در ازای از دست دادن سرمایه می‌فروختند و پس از آن با قیمت پایین‌تری خریداری می‌کردند تا با اعلام ضرر در سرمایه‌گذاری مالیات کمتری پرداخت کنند.
IRS حتی مقررات سخت‌گیرانه‌تری برای مبارزه با این اقدام مردم و شرکت‌ها وضع کرده و اگر فردی یا شرکتی، دارایی را در یک بازه زمانی 30 روزه خریداری کرده، آن را به فروش برساند و مجددا خریداری کند مجرم شناخته میشود.
واش تریدینگ و ارزهای دیجیتال
در سال‌های اخیر، واش تریدینگ به بازار ارزهای دیجیتال نیز نفوذ کرده و به‌نظر انجام آن در این بازار از دیگر بازارها ساده‌تر و جذاب‌تر است. هزاران توکن در مارکت کریپتو وجود داشته که حجم معاملات بالایی ندارند و به‌راحتی و با انجام چند معامله میتوان حجم معاملات را دستکاری کرد. همچنین قانون‌گذاری خاصی نیز برای این بازار انجام نشده و به‌دلیل ماهیت ارزهای دیجیتال و بلاکچین، پیدا کردن مجرم در این بازار سخت‌تر از دیگر بازارهای مالی است.
مقایسه صرافیهای ارز دیجیتال ایرانی و شناسایی بهترین صرافیها
با این حال واش تریدینگ در معاملات بیت کوین نیز صورت می‌گیرد، بنا به تحقیقی از نشریه فوربس در سال 2022 و انجام شده در 157 صرافی، بیش از 50 درصد از حجم معاملات بیت کوین جعلی است.
ارزهای دیجیتال به‌ویژه در برابر طرح‌های پامپ و دامپ آسیب‌پذیر هستند و قیمت بسیاری از آنها تنها با چند خبر، توصیه یک سلبریتی، تبلیغات یا … جابه‌جا میشود.
دلایل بسیاری برای رواج واش تریدینگ در بازار کریپتو وجود دارد. بهعنوان مثال، حتی ارزهای بزرگ همچون بیت کوین از روش‌های پذیرفته‌شده‌ی جهانی برای محاسبه حجم معاملات روزانه استفاده نمی‌کنند. چنین اتفاقی منجر به این میشود که شرکت‌های رمز ارزی اغلب ارقام دروغین و فیک برای حجم معاملات خود تولید می‌کنند. همچنین بسیاری از صرافیهای ارز دیجیتال به‌طور قانونی فعالیت نکرده و همین موضوع به بروز واش تریدینگ دامن می‌زند.
علاوه‌بر موارد بالا، پتانسیل بالای مارکت کریپتو برای نوسانی بودن یکی دیگر از انگیزه‌های کاربران برای خریدوفروش سریع یک ارز است. در نهایت وضعیت مبهم قانون‌گذاری ارزهای دیجیتال در سرتاسر جهان فرصت بیشتری برای دستکاری قیمت‌ها و ارائه اطلاعات گمراه‌کننده فراهم کرده است.
مثالی از واش تریدینگ
معاملات واش تریدینگ یکدیگر را خنثی کرده و اساسا ارزش تجاری ندارند اما از آنها در موقعیت‌های مختلف معاملاتی استفاده میشود.
بهعنوان مثال فرض کنید آقای اسمیت تا تاریخ 20 سپتامبر 500 سهم از شرکت مادر گوگل یعنی Alphabet Co را در اختیار دارد و هرکدام از آنها 10 دلار قیمت دارند.
بازار در 21 سپتامبر سقوط کرده و هر واحد از سهام‌های آقای اسمیت 8 دلار ارزش دارند. آقای اسمیت 500 سهم خود را به قیمت 8 دلار فروخته و 1000 دلار ضرر میکند.
اما این همه‌ی ماجرا نیست، اسمیت در فاز دوم طرح خود مجددا 500 سهم از آلفابت را خریداری میکند. حالا او 500 سهم خود را دارد و 1000 دلار ضرر کرده است اما این واش تریدینگ نیست. در فاز سوم وی ادعای کسر مالیات را به‌دلیل از دست دادن سرمایه مطرح کرده و اینجا واش تریدینگ آغاز میشود.
در نهایت آقای اسمیت سعی میکند تا مالیات کمتری بر سود خود پرداخت کرده و خواهان کسر مالیات از ضرری است که با فروش 500 سهم به او وارد شده است. به معنای دیگر وی نه‌تنها 500 واحد سهم خود را از دست نداده بلکه مالیات کمتری به دولت پرداخت میکند.
چطور میتوان از واش تریدینگ جلوگیری کرد؟
مناسب‌ترین راه‌حل برای جلوگیری از واش تریدینگ، اجرای اقدامات فنی از سوی صرافیها و کارگزاری‌های مختلف است. برای مثال درصورت یکسان بودن سفارش فروش و سفارش خرید تریدر، سیستم به‌طور خودکار از انجام معاملهی دوم جلوگیری کند.
همچنین مقامات میتوانند به‌طور پیاپی کسر مالیات و زیان‌های سرمایه‌گذاری ادعا شده‌ی فرد را در برابر مالیات بر سود او مقایسه و بررسی کنند. آنها میتوانند اعداد اعلام شده را بررسی کرده و هر تراکنش مشکوکی را از دور خارج کنند.
علاوه‌بر راههای بالا، صرافیها قادر هستند تا با اجرای فرایندهای KYC سخت و سنگین و اعطای تنها یک حساب به هر کاربر از انجام واش تریدینگ جلوگیری کنند.
سخن پایانی
واش تریدینگ به اعتبار، شهرت و سلامت بازارهای مالی آسیب می‌زند. متاسفانه بازار ارزهای دیجیتال هنوز در روزهای ابتدایی خود قرار داشته و آنقدری به بلوغ نرسیده که قیمت‌های آن با انجام چند معامله دستکاری و تغییر نکند. خوشبختانه راههای مناسبی برای جلوگیری از دستکاری و شست‌وشوی قیمت‌ها وجود داشته که امیدواریم در آینده بیشتر از قبل صورت بگیرید. شما همراهان توکن چه تجربه‌ای از دستکاری قیمت‌ها دارید؟ لطفا نظرات و تجربه‌های شنیدنی خود را با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید. از اینکه تا پایان مقاله‌ی «واش تریدینگ چیست» همراه ما بودید متشکریم.
منبع: Investopedia
سوالات متداول
- واش تریدینگ چگونه انجام میشود؟
کلاهبردار با فروش یک دارایی و خرید مجدد آن واش تریدینگ را انجام داده و از اینکار برای ایجاد حجم معاملات جعلی یا کسر مالیات استفاده میکند.
- آیا میتوان از واش تریدینگ جلوگیری کرد؟
بله. یکی از بهترین راههای جلوگیری از واش تریدینگ اجرای اقدامات فنی از سوی صرافیهای ارز دیجیتال است بهعنوان مثال صرافیها میتوانند درصورت یکسان بودن معاملات فروش و خرید یک کاربر از انجام معاملهی دوم او جلوگیری کنند.