پروتکل بیت کوین رونز (Runes) چیست؟ فرصت جدید در صنعت ارز دیجیتال!

Runes یک استاندارد توکن جدید بر روی بلاکچین بیت‌کوین است که ایجاد توکن‌های قابل تعویض (fungible tokens) را برای کاربران ساده‌تر و کارآمدتر می‌کند.

نکات کلیدی مقاله

• Runes یک پروتکل جدید برای ایجاد توکن‌های قابل تعویض در بلاکچین بیت‌کوین است.
• با استفاده از مدل UTXO بیت‌کوین و دستور OP_RETURN، Runes ایجاد و مدیریت توکن‌های قابل تعویض را ساده‌تر می‌کند.
• Runes بهره‌وری بیت‌کوین را پیرامون توکن‌های قابل تعویض بهبود بخشیده و با ساده‌تر کردن ایجاد میم‌کوین‌ها (meme coins) و دیگر پروژه‌های جامعه محور در بلاکچین، جذابیت شبکه بیت‌کوین را برای یک مخاطب گسترده‌تر افزایش می‌دهد.

طی دو سال گذشته، اکوسیستم بیت‌کوین توسعه یافته است تا شامل توکن‌های قابل تعویض و غیر قابل تعویض در شبکه بیت‌کوین باشد. این توکن‌ها تا کنون به ارزش بازاری بیش از ۲ میلیارد دلار دست یافته و صدها میلیون دلار درآمد برای ماینرها در شبکه تولید کرده‌اند. با انتشار Runes، پروتکل توکنی که قرار است ایجاد توکن‌ها بر روی بیت‌کوین را متحول سازد، انتظارات زیادی برای آنچه به اکوسیستم بیت‌کوین خواهد آورد مانند میم‌کوین‌ها وجود دارد.

Runes پس از چهارمین هاوینگ بیت‌کوین منتشر خواهد شد، که احتمالاً در روز شنبه، بیستم آوریل اتفاق خواهد افتاد.

پروتکل رونز چیست؛ درک بیت‌کوین Runes

کیسی رودارمور، خالق پروتکل Ordinals که به کاربران اجازه می‌دهد تا نقش‌هایی شبیه به NFT را بر روی بلاکچین بیت‌کوین ایجاد کنند، Runes، یک پروتکل جدید است که به کاربران اجازه می‌دهد به راحتی توکن‌ها را در بر روی بیت‌کوین مانند سولانا و اتریوم ایجاد کنند. استانداردهای توکن BRC-20 و SRC-20 پیش از این وجود داشته‌اند، که این‌ها بر اساس نظریه Ordinals هستند، و می‌تواند منجر به تکثیر UTXO شود که بیت‌کوین را با اسپم پر می‌کند.

---

• استاندارد BRC-20 چیست؟ جدیدترین کارت بیت کوین برای رقابت با دیگر شبکه‌ها

---

رودارمور در تلاش برای ایجاد یک روش سالم‌تر برای مینت توکن‌ها بر روی شبکه بیت‌کوین، Runes را در سپتامبر ۲۰۲۳ معرفی کرد و از آن زمان تاکنون بر روی این موضوع کار کرده است. همزمان با نزدیک شدن به تاریخ راه‌اندازی پروتکل، علاقه به Runes و آنچه ممکن است برای بیت‌کوین به ارمغان بیاورد، افزایش یافته است.

«ایجاد یک پروتکل توکن قابل تعویض خوب برای بیت‌کوین می‌تواند درآمد قابل توجهی از کارمزد تراکنش، مشارکت ذهنی توسعه‌دهندگان، و کاربران را به بیت‌کوین بیاورد.» – کیسی رودارمور، خالق Runes

بیت‌کوین Runes در بلاک ۸۴۰,۰۰۰، پس از هاوینگ بیت‌کوین در آوریل ۲۰۲۴ (اردیبهشت ۱۴۰۳)، راه‌اندازی شد. خالق آن توضیح می‌دهد که این همزمانی اهمیتی برای عملکرد پروتکل ندارد، اگرچه به هیجانی که پس از چهارمین هاوینگ بیت‌کوین ایجاد می‌شود، می‌افزاید. رودارمور بیان می‌کند که سادگی و معماری کلی بیت‌کوین Runes به دلیل اصلی توسعه‌ی آن کمک خواهد کرد – ایجاد توکن‌های قابل تعویض در بلاکچین بیت‌کوین.

انتظارات زیادی در مورد Runes وجود دارد، فرانکلین تمپلتون بیان گفته:

«در حال حاضر بازار توکن‌های قابل تعویض برای بیت‌کوین در مقایسه با ETH و SOL بسیار کوچک است؛ با این حال، با راه‌اندازی یک استاندارد توکن کارآمدتر (Runes)، بیت‌کوین موقعیت خوبی دارد تا شکاف بین ارزش بازار قابل تعویض خود را در مقابل سایر بلاکچین‌ها کاهش دهد.»

بیت‌کوین Runes توکن‌هایی هستند که بر روی بلاکچین بیت‌کوین ایجاد می‌شوند. آنها مجموعه‌ای از داده‌های قابل اجرا هستند که امکان ایجاد و خرج کردن دارایی‌های مشخص شده در شبکه را فراهم می‌آورد. همانند توکن‌های BRC-20 و SRC-20، Runes برای عملیات خود به بلاکچین بیت‌کوین وابسته هستند، با این حال، Runes به گونه‌ای طراحی شده‌اند که ساده‌تر، وابسته به Ordinals نیستند، و از هر دو استاندارد توکن دیگر سالم‌تر و کارآمدتر هستند و مدل‌های کلیدی موجود در بلاکچین بیت‌کوین مانند مدل تراکنش UTXO و دستور OP_RETURN را پذیرفته‌اند. علاوه بر این، بر خلاف سایر پروتکل‌های توکن قابل تعویض موجود در بیت‌کوین، Runes به داده‌های خارج از زنجیره مانند RGB و دارایی‌های Taprot وابسته نیست و نیازی به توکن بومی برای عملیات مانند Omni Layer و Counterparty ندارد.

حالا بیایید نگاه دقیق‌تری به نحوه کارکرد بیت‌کوین Runes بیندازیم؛

بیت‌کوین رونز (Runes) چگونه کارمی‌کند؟

دو اصطلاح برای درک نحوه کار پروتکل بیت‌کوین Runes ضروری هستند؛

• مدل تراکنش UTXO بیت‌کوین
• دستور OP_RETURN

در مدل تراکنش UTXO (خروجی تراکنش برای خرج نشده)، کل دارایی موجود در دفتر کاربر برای هر تراکنش مصرف می‌شود، جایی که الگوریتم تراز جدید را پس از انتقال مقدار مورد نظر توکن‌ها به گیرنده محاسبه می‌کند. هر UTXO می‌تواند هر مقداری از تعداد دلخواهی از Runes را نگه دارد.

دستور OP_RETURN امکان اضافه کردن اطلاعات اضافی به تراکنش‌های بیت‌کوین را بدون تأثیر بر کارآمدی شبکه فراهم می‌کند. دستور OP_RETURN به کاربران بیت‌کوین اجازه می‌دهد تا تا ۸۰ بایت داده را به یک تراکنش غیرقابل خرج اضافه کنند. این داده‌ها شامل اطلاعات مربوط به توکن، از جمله نام، شناسه، نماد، دستور برای اقدامات خاص و دیگر داده‌های مورد نیاز است. پیام‌های پروتکل Runes که در بخش OP_RETURN یک تراکنش بیت‌کوین ذخیره می‌شوند، همچنین می‌توانند به عنوان Runestone شناخته شوند.

هر تراکنش Rune می‌تواند چندین عملیات را در توکن‌های مختلف Runes مشخص کند. در صورت انتقال توکن، پروتکل Runes UTXO را بر اساس دستورالعمل‌های موجود در داده‌های OP_RETURN به چندین UTXO جدید تقسیم می‌کند. هر UTXO مقادیر مختلفی از توکن را نمایندگی می‌کند، که سپس به گیرندگان آنها ارسال می‌شوند.

اگر یک تراکنش Rune به دلیل پیام پروتکل نامعتبر شکست بخورد، Runes برای جلوگیری از ایجاد تصادفی Runes سوزانده می‌شوند.

حکاکی و مینت Runes در بیت‌کوین

فرایند ایجاد یک Rune جدید به عنوان حکاکی شناخته می‌شود. کاربرانی که مایل به حکاکی یک Rune جدید هستند، نام، نماد، شناسه، مقدار عرضه، تقسیم‌پذیری و پارامترهای مربوط به تولید و توزیع Rune را در خروجی OP_RETURN مشخص می‌کنند. خالقان همچنین می‌توانند یک «پری‌ماین» را در فرآیند حکاکی انجام دهند، جایی که مقدار مشخصی از Rune قبل از اینکه برای عموم مردم در دسترس باشد، به خالق اختصاص داده می‌شود.

پس از حکاکی، Runes می‌توانند از طریق مینت‌های باز یا بسته ضرب شوند. مینت باز به هر کسی اجازه می‌دهد پس از حکاکی اولیه، یک Rune را ضرب کند، جایی که هر کسی می‌تواند تراکنش مینت را برای ضرب مقدار ثابتی از Runes جدید ایجاد کند. مینت‌های بسته فقط اجازه ایجاد توکن‌های جدید را زمانی می‌دهند که شرایط از پیش تعیین شده برآورده شوند، مانند یک دوره زمانی مشخص، پس از آن فرآیند مینت پایان می‌یابد و عرضه توکن محدود می‌شود.

فرمان‌ها تعیین می‌کنند که چگونه Runes پس از حکاکی یا مینت منتقل شوند. با استفاده از تابع فرمان، انتقال دسته‌ای Rune، ایردراپ و انتقال تمام Rune مینت شده به یک حساب واحد قابل انجام است.

احتمال اشغال نماد در بیت‌کوین Runes

پروتکل Runes برای نگه داشتن سادگی پروتکل، اجازه اشغال نماد نمی‌دهد. این بدان معناست که اشغال‌کنندگان می‌توانند نمادهای مطلوب را که می‌توانند با استفاده از الفبا (A-Z) و با هر طولی نگه دارند، حفظ کنند. رودارمور پیشنهاداتی مانند فقط اجازه دادن به تخصیص نمادها با طولی بیش از حد معین در زمان راه‌اندازی، با کاهش طول به مرور زمان، و بر اساس اطلاعات موجود در Ordiscan، نماد Rune سه‌کاراکتری اول فقط حدود سه سال دیگر در دسترس خواهد بود، ارائه می‌دهد.

مزایای بیت‌کوین Runes

Runes هدف دارد تا ایجاد توکن‌های قابل تعویض را در بلاکچین بیت‌کوین ساده‌تر کند، همراه با اهداف دیگری مانند کاهش ردپای آن‌چین و بهبود مدیریت UTXO. بیایید نگاه دقیق‌تری به برخی از مزایایی که Runes برای کاربران و شبکه بیت‌کوین به ارمغان خواهد آورد بیندازیم.

سادگی

انتظار می‌رود بیت‌کوین Runes به کاربران روش ساده‌تری برای ایجاد توکن‌های قابل تعویض در شبکه بیت‌کوین ارائه دهد، در مقایسه با سایر جایگزین‌ها مانند BRC-20، RGB، و Taproot. با Runes، کاربران می‌توانند چندین توکن را ایجاد و به راحتی آن‌ها را در زنجیره مدیریت کنند، بدون نیاز به داده‌های خارج از زنجیره یا توکن‌های بومی، یا تولید مقدار زیادی UTXOهای «زباله».

کارایی منابع

BRC-20 به عنوان روش گران‌قیمتی برای ایجاد و مدیریت توکن‌ها در بیت‌کوین توصیف شده است. این به دلیل شیوه عملیاتی آن است که منجر به تکثیر UTXOها می‌شود. بیت‌کوین در حال حاضر با ورودی از UTXOهایی که هرگز خرج نخواهند شد، مبارزه می‌کند. این مسئله بر شبکه تحمیل می‌شود و باعث مشکلات عملکردی می‌شود. بیت‌کوین Rune به دلیل طراحی خود از این مشکل جلوگیری می‌کند. مدل OP-RETURN UTXOهایی که نمی‌توانند خرج شوند ایجاد نمی‌کند و پارامترهای ذخیره‌سازی منابع کمتری مصرف می‌کنند. دستور OP_RETURN تنها ۸۰ بایت است در مقایسه با BRC-20 با ظرفیت حافظه تا ۴MB؛ این استفاده اقتصادی‌تری از منابع شبکه بیت‌کوین به ارمغان می‌آورد.

همگام‌سازی با مدل UTXO بیت‌کوین

مدل UTXO روش بیت‌کوین برای مدیریت دارایی‌های کاربران است. بر اساس گفته‌های رودارمور، بیت‌کوین Runes نیز این طراحی را به ارث برده است. این موضوع به تکمیل بلاکچین بیت‌کوین کمک کرده و بیت‌کوین Runes را برای امکانات مبتنی بر UTXO قابل اجرا می‌سازد. مدل خرج کردن بیت‌کوین Runes آن را از استانداردهایی مانند BRC-20 و SRC-20 متمایز می‌کند.

گسترش پایگاه کاربران

اصلی‌ترین کاربرد بیت‌کوین Runes بر اساس گفته‌های خالق پروتکل، ‘سرگرمی و میم کوین‌ها’ است. میم کوین‌ها یک استراتژی نوآورانه برای ساخت جامعه هستند و توجه کاربران بومی کریپتو و سرمایه‌گذاران اصلی را جلب کرده‌اند. Ordinals و BRC-20 امکان ایجاد توکن‌های قابل تعویض که به عنوان میم کوین‌ها استفاده می‌شوند را فراهم کرده و تعداد قابل توجهی کاربر جدید را به شبکه بیت‌کوین جذب کرده‌اند.

بیت‌کوین Runes همچنین توجه جوامع میم کوین را به خود جلب کرده است، زیرا پروژه‌های میم کوین در فهرست پروژه‌های قبل از راه‌اندازی غالب هستند. با نزدیک شدن به راه‌اندازی رسمی، شبکه بیت‌کوین ممکن است از مجموعه جدیدی از کاربران را که به دنبال معامله این میم کوین‌ها هستند، استقبال کند. گسترش پایگاه کاربران و افزایش استفاده از شبکه همچنین سیستم درآمد شبکه را رشد داده و ترغیب بیشتری برای ماینرها برای پیوستن به شبکه ایجاد می‌کند.

گسترش کاربرد برای شبکه بیت‌کوین

پروتکل‌های مختلف که امکان ایجاد توکن‌ها را در بلاکچین بیت‌کوین فراهم می‌کنند، کاربرد اضافی برای شبکه ایجاد می‌کنند. همانطور که پروژه‌های Rune استراتژی‌های فردی خود را به شبکه می‌آورند، کاربرد شبکه بیت‌کوین گسترش می‌یابد. این گسترش توسط توانایی‌های نوآورانه این پروژه‌ها تعیین خواهد شد.

اکوسیستم بیت‌کوین Runes

پروژه‌های جدید قرار است در این اکوسیستم راه‌اندازی شوند در حالی که برخی از پروژه‌های موجود برنامه‌هایی را برای ورود به اکوسیستم Runes هنگامی که پروتکل فعال شود، به اشتراک گذاشته‌اند. برخی از این پروژه‌ها به طور مستقیم با پروتکل تعامل خواهند داشت تا دارایی‌هایی را بر روی بلاکچین بیت‌کوین ایجاد کنند، در حالی که دیگران کاربردهایی را به علاقه‌مندان بیت‌کوین Runes ارائه خواهند داد. در اینجا برخی از انواع پروژه‌هایی هستند که به اکوسیستم بیت‌کوین Runes ملحق خواهند شد.

توکن‌ها

پروژه‌های توکن قابل تعویض که به دنبال حکاکی یک rune در شبکه بیت‌کوین با استفاده از پروتکل بیت‌کوین Runes هستند شامل Rune Pups, Runevo, Runestone, و RSIC می‌باشند. در حال حاضر، اکثر اینها NFTهایی هستند که تا زمان فعال شدن پروتکل Runes، Runes مربوطه را برای دارندگان خود به دست می‌آورند. در مورد Runestones، سه میم کوین به هر دارنده Runestones پخش خواهد شد.

 لانچ‌پد (Launchpad)

لانچ‌پد‌های بیت‌کوین Runes به پروژه‌های Rune یک پلتفرم برای شروع سفرشان خواهند داد. یکی از این لانچ‌پد‌ها بیت‌کوین Rune است که به کاربران نشان می‌دهد پلتفرم‌هایی مانند این چه چیزهایی می‌توانند برای پروژه‌های بیت‌کوین Rune ارائه دهند. در حالی که هنوز در فاز تست‌نت است، بیت‌کوین Rune به پروژه‌ها امکان می‌دهد که runes را حکاکی کنند و عملیات متنوعی از جمله انتقالات Rune را اجرا کنند. بیت‌کوین Rune همچنین شامل یک بازار خواهد بود که در آن پروژه‌های جدیداً راه‌اندازی شده و موجود بیت‌کوین Rune می‌توانند شروع به معامله کنند.

 بازار (Marketplace)

بازارهای خاصی بیت‌کوین Runes را پشتیبانی خواهند کرد که به کاربران اجازه می‌دهند تا آنها را در پلتفرم‌های خود لیست و معامله کنند. پلتفرم NFT مجیک ایدن (Magic Eden) بخشی را برای بیت‌کوین Runes راه‌اندازی کرده است، که شامل یک بخش پیش از رون (pre-rune) برای پروژه‌های بیت‌کوین Rune که هنوز راه‌اندازی نشده‌اند، می‌باشد. بازار نهنگ‌ها (Whales Market)، یک پلتفرم pre-market نیز برای بیت‌کوین Runes راه‌اندازی کرده است. این شامل یک پلتفرم پیش از راه‌اندازی است که در آن کاربران می‌توانند تخصیص‌های Token Generation Event (TGE) پروژه‌های بیت‌کوین Rune خود را معامله کنند.

 کیف پول‌ها

در حالی که بیت‌کوین Runes بر روی بلاکچین بیت‌کوین ضرب می‌شوند، آنها نیاز به برنامه‌های کیف پول خاصی برای مدیریت دارایی دارند. کاربران می‌توانند برای مدیریت بیت‌کوین Runes خود از کیف پول‌هایی مانند Xverse استفاده کنند، که همچنین توکن‌های BRC-20 را پشتیبانی می‌کند.

Bitcoin Runes vs. BRC-20

مانند BRC-20، پروتکل Runes امکان ایجاد توکن‌ها را بر روی بلاکچین بیت‌کوین فراهم می‌کند. BRC-20 از پروتکل Ordinals استفاده می‌کند – فناوری‌ای که اجازه می‌دهد داده‌ها به یک ساتوشی بیت‌کوین متصل شوند. بیت‌کوین Rune به عنوان یک بهبود بر این طراحی معرفی شده است، زیرا کمتر بر منابع شبکه بیت‌کوین تقاضا دارد. تفاوت‌های کلیدی بین هر دو طراحی در زمینه‌هایی مانند ایجاد دارایی، عملیات روتین، و پذیرش وجود دارد. توکن‌های BRC-20 از مزیت اولین حرکت‌کننده برخوردار بوده و پذیرش قابل توجهی دیده‌اند. در اینجا خلاصه‌ای از تفاوت بین BRC-20 و بیت‌کوین Rune آورده شده است.

	Bitcoin Runes	BRC-20
مدل عملیات	بر اساس مدل UTXO بیت‌کوین	بر اساس بیت‌کوین Ordinals
ذخیره‌سازی داده	داده‌ها در فیلد OP_RETURN ذخیره می‌شوند	داده‌ها بر روی یک ساتوشی حک می‌شوند
ضرب توکن	Runes می‌توانند از طریق فرآیندهای مینت باز و مینت ضرب شوند، و پریماینینگ در دسترس است	مینت BRC-20 تنها به فرآیند مینت باز محدود است
انتقال توکن‌ها	انتقال‌ها مجموعه جدیدی از UTXOها را بر اساس داده‌های OP_RETURN ایجاد می‌کنند	انتقال‌ها نیازمند حک‌های جدید هستند
مدیریت	سازگار با شبکه بیت‌کوین لایتنینگ و پشتیبانی از کلاینت‌های لایتنینگ و کیف پول‌های SPV (تأیید پرداخت ساده‌شده)	نیازمند کیف پول‌های پشتیبانی‌شده توسط Ordinals
خالق	کیسی رودارمور	دومو

کلام پایانی

با بیت‌کوین Runes، شبکه بیت‌کوین مکانیزم دیگری برای صدور توکن به دست می‌آورد. در حالی که اصلاً شبکه برای این منظور اصلی طراحی نشده بود، دیدن سرگرمی بیشتر در قدیمی‌ترین مدل بلاکچین‌های مدرن جالب است. با گرم شدن فضا برای راه‌اندازی، بسیاری از پروژه‌ها در حال ساخت جوامع به منظور آمادگی برای راه‌اندازی‌های فردی خود هستند. مدل توصیف شده برای بیت‌کوین Runes بسیار جالب است زیرا از برخی ویژگی‌های قدیمی‌تر شبکه برای ارائه آنچه که ممکن است افزودنی مهم دیگری به کل فضا باشد، استفاده می‌کند. با افزایش هیجان، شبکه بیت‌کوین شاهد استفاده و پذیرش بیشتری است. هنوز مشخص نیست این تأثیر چه تصوری را برای سرمایه‌گذاران اصلی ایجاد می‌کند، با این حال، برای علاقه‌مندان بومی کریپتو، موارد استفاده بیشتر برای شبکه بیت‌کوین ضرری نخواهد داشت.

با این حال، مهم است که به خاطر داشته باشید که بیت‌کوین Runes در مراحل اولیه توسعه خود قرار دارد و مانند هر معرفی جدید دیگری، مستعد تغییرات کلیدی و نوسان در عملکرد است. پروژه‌هایی که با استفاده از این فناوری راه‌اندازی می‌شوند و به اکوسیستم بیت‌کوین Rune می‌پیوندند نیز در زمان نگارش این متن بسیار مبهم هستند.

همیشه پیش از سرمایه‌گذاری در هر پروژه، تحقیقات خود را انجام دهید. همچنین، توجه داشته باشید که این مقاله تنها در مورد بیت‌کوین Runes بر اساس مبانی فناوری بحث می‌کند. این تنها به منظور آموزشی است و نباید به عنوان مشاوره مالی تلقی شود.

منبع Coingecko

سوالات متداول