قرارداد هوشمند چیست؟ و کاربرد آن در بلاک چین

قرارداد هوشمند در بستر بلاک‌چین: همانطور که در گذشته خاطر نشان شدیم گستردگی مطالب در دنیای ارز دیجیتال بسیار زیاد است و فهم آن زمان‌بر که دانستن مفاهیم پایه به ما کمک می‌کند که درک و آگاهی خود را ارتقا ببخشیم. در این مقاله به بحث قرارداد هوشمند در بستر بلاک چین پرداخته و اهداف آن را مورد بررسی و ارزشیابی قرار دادیم.

مفاهیم کلی :

• قرارداد هوشمند چیست؟
• چگونه کار می‌کند؟
• هدف قرارداد هوشمند
• موارد مورد نیاز برای ایجاد قرارداد هوشمند
• موارد ضروری در یک قرار هوشمند
• کاربرد قرارداد هوشمند
• مزایا و معایب
• حرف پایانی

قرارداد هوشمند (smart Contract) چیست؟

قرارداد هوشمند (Smart Contract) پروتکل یا پیمان نامه‌ای با هدف نظم دهی و بهبود قرارداد‌هاست. این پروتکل با بهره وری از داده‌های موجود به شرایط، تمام اقدامات لازم را لحاظ و آن را به صورت اتوماتیک انجام می‌دهد. در اینگونه قراردادها بدون مداخله توسط اشخاص ثالث تراکنش‌های معتبر، اجازه صدور می‌یابند. به بیان ساده‌تر قرارداد هوشمند برای سهولت و اجرا شدن یک گفت و گو و مذاکره به صورت دیجیتالی پا به عرصه ی وجود نهاده است. ضمن آنکه باید خاطرنشان شد که تراکنش‌ها در این پروسه قابلیت ردیابی و برگشت پذیری دارند.

قرارداد هوشمند چگونه کار می‌کند؟

کارکرد قرارداد هوشمند را می‌توان از روی عملکرد و نوع کار دستگاه های فروش بیان کرد. یعنی آنکه به این دستگاه الگوریتم خاصی داده می شود که به صورت اتوماتیک انجام می دهند. باید در قرارداد هوشمند به میزان لازم کریپتوکارنسی تزریق کرده و بعد از آن مالکیت و دسترسی‌ های لازم در حساب خود را دریافت می‌ کنید. باید بدانیم که در آغاز کار موجودی و ضوابط قرارداد کد‌ گذاری و بر بستر بلاک یک بلاک چین سوار می‌ شوند.

اینگونه قراردادها چندین بار بین نودهای پلتفرم کپی و پخش می‌شود. اما باید خاطر نشان شد که پس از به اجرا درآمدن قرارداد بر اساس ضوابط از پیش تعیین شده انجام می‌شود که این روند به صورت اتوماتیک توسط این برنامه به تعهدات خود جامعه عمل پوشیده و بررسی های لازم را لحاظ می کند.

هدف قرارداد هوشمند

برای فهم بهتر هدف قرارداد هوشمند اجازه دهید با مثالی شفاف توضیح دهیم:

فرض کنید قصد دارید ملکی را بفروشید اما باید بدانید که این کار زمان زیادی نیز دارد ضمن آنکه مستلزم ارتباطات قوی و مستندات و غیره است. اما بیشتر مردم برای صرفه جویی در وقت و خلاصی از این وضعیت تصمیم می گیرند، ملک خود را به نمایندگان املاک و خبرگان این حوزه بسپارند تا تمامی روند کار را به عهده بگیرند و درقبال عقد قرارداد مبلغی را بابت کمیسیون از نرخ معامله دریافت کنند. با توجه به شرایط موجود این مبلغ یک ضرر برای فروشنده محسوب می‌ شود، اما با پا به عرصه نهادن قراردادهای هوشمند می توان مسائل را بسیار کارآمد‌تر به سرانجام رساند که این منجر به انقلابی در صنعت نیز می شود. از مهمترین خصوصیات قرارداد های هوشمند می توان به حل مسئله‌ ی اعتماد اشاره کرد.

پروسه‌ ی قرارداد هوشمند در مثال بالا بدین صورت است که انتقال مالکیت ملک، زمانی شکل می‌ پذیرد که نرخ توافق شده در سیستم به حساب مالک واریز گردد. بدین صورت که این سیستم هم توانایی ذخیره پول و نرخ معامله را دارد و هم حق مالکیت که در یک زمان به طرفین مورد معامله ارائه می گردد.

از مزیت های smart Contract باید گفت صدها نفر دیگر شاهد تایید این تراکنش ها هستند و این خود نوعی تضمین بی عیب و نقص تلقی می‌شود. از آنجایی که اینجا مسئله اعتماد مطرح بین طرفین مطرح نخواهد بود، پس قاعدتاً نیازی به واسطه نیز نخواهد بود و هرگونه کاری که یک خبره‌ املاک انجام می‌دهد را در یک قرارداد هوشمند می توان برنامه‌ریزی نمود، تا دو طرف معامله در مبلغ کمیسیون که مبلغی نسبتاً قابل توجهی است صرفه جویی کنند.

موارد مورد نیاز برای ایجاد قرارداد هوشمند

برای به وجود آوردن قرارداد هوشمند موارد زیادی لازم است که به برخی از آنان اشاره می‌کنیم:

• موضوع قرارداد و دسترسی آن

این برنامه باید برای کنترل و اتوماتیک عمل کردن پروسه‌ی خرید یا عرضه، به محصول یا خدمات تحت قرارداد دسترسی لازم را داشته باشد.

• شرایط ضوابط قرارداد

شرایط قرارداد هوشمند به این گونه است که دقیقا دنبال کننده و پیرو عملیات موجود است که درصورت اتفاق افتادن این شرایط، موجب اجرا و عقد قرارداد می‌شوند. مشخص شدن آن شرایط البته با برنامه نویسی صورت می پذیرد و صدالبته همه شرکت کنندگان باید آن را امضا کنند.

• اوراکل

درمورد اوراکل باید گفت که پردازش اطلاعات خارجی را در قرارداد به عهده می‌گیرد. برای مثال اگر قرار باشد اطلاعات هواشناسی مورد بررسی قرار بگیرد اوراکل یک سایت هواشناسی خواهد بود.

• پلتفرم انحصاری

در پلتفرم انحصاری ،قرارداد هوشمند در بلاک‌چین توسط یک پلتفرم خاص صدور پیدا می‌کند و در بین نودهای این پلتفرم پخش می‌شود. ضمناً برای ثبت قرارداد نیازمند یک کلاینت رسمی با قابلیت اتصال مستقیم به بلاک چین هستیم.

هم اکنون یکی از پلتفرم های محبوب در اجرای قرارداد هوشمند، اتریوم است.

موارد ضروری در یک قرار هوشمند

در یک قرارداد هوشمند می توان به سه مورد اشاره کرد:

1-مبحث قرارداد: دسترسی به کالا یا خدمات برای توقف یا آزاد کردن اتوماتیک توسط برنامه نوشته شده

2-امضای دیجیتال: امضای تمامی طرفین قرارداد با کلید خصوصی

3- بندهای قرارداد: توالی اجرای قرارداد و شرایط آن با توافق نظر طرفین

کاربرد قرارداد هوشمند

قرارداد هوشمند کاربردهای فراوانی دارد که در ذیل بخشی از آن اشاره می‌کنیم.

مناسب برای دستگاه‌های دولتی

ارگان های دولتی مختلف با استفاده از این تکنولوژی می توانند انجام کارها را آسان و از هزینه‌ها تا حد چشمگیری بکاهند. (مانند سیستم رای گیری با این فناوری دچار تغییر تحول می شود.) باید خاطر نشان شد امکان تغییر در آن پس از اجرا شدن وجود ندارد .همین باعث جلوگیری از تقلب و تغییر رای در انتخابات می شود.

تجارت آسان و امن

قراردادهای هوشمند اگر تمامی بند های آن با توافق طرفین حاصل شده باشد، انجام کارها را آسان و میزان قابل توجهی از شکایات و نارضایتی بودن افراد را کاهش می دهد.

خدمات مختلف بیمه

اینگونه قراردادها این امکان را به سازمان‌های ارائه دهنده‌ی بیمه می دهند که بر مبنای توافق امضا شده ما بین فرد و سازمان بیمه در صورت بروز برخی اتفاقات و حوادث طبیعی و غیر طبیعی مبلغ مورد نظر به صورت اتوماتیک به فرد زیان دیده پرداخت گردد.

خودرو

همانطور که همه‌ی ما می دانیم در آینده‌ی نه چندان دور اتومبیل ها به صورت خودران و بدون سرنشین خواهند بود و تمام اعمال رانندگی را خودشان بر عهده خواهند گرفت.

فقط کافی است که شما مقصد را ثبت کنید و تا خودروها در امنیت کامل به رانندگی بپردازند و چون از هوش مصنوعی و متغییرهای زیادی استفاده می‌کنند، برای همین از تصادفات دوری کرده و درصد آن به صفر خواهد رسید.

افزایش سود دهی برای مشاوران املاک

مشاورین املاک یا کسانی که خواهان فروش ملک خود هستند باید با تبلیغات بسیار و کمک واسطه ها در نهایت به خواسته خود برسند. قرارداد هوشمند به حذف واسطه ها و اعتماد سازی بیشتر کمک کرده و سود دهی را بالا می‌برد ضمن آنکه بند های توافق بین طرفین به صورت اتوماتیک و هوشمند انجام می‌گیرد و این باعث افزایش درصد رضایتمندی طرفین می شود.

مزایا و معایب

قرارداد هوشمند نیز دارای مزایا و معایبی است، که در ذیل به طور مختصر به شرح آن می‌پردازیم.

مزایا

• امنیت نسبتاً بالا
• حذف واسطه و شخص ثالث
• سرعت بالا
• هزینه‌ی پایین
• تنوع بسیار

معایب

• خطای انسانی در نوشتن برنامه و کد نویسی
• هزینه‌ی کد نویسی با استفاده از الگوریتم غیر از تورینگ
• ضعف پلتفرم اتریوم(ایجاد حفره های امنیتی در نتیجه هک شدن توسط هکرها)

“حرف پایانی”

باید بدانیم که قرارداد هوشمند تنها محدود به قراردادهای کوچک و توافقات بین طرفین نمی‌شود. این تکنولوژی کاربرد و مزایای بسیاری دارد که دولت ها و نهادهای بزرگ نیز می توانند از آن بهرمند گردند. این تکنولوژی باعث ایجاد اعتماد و حذف شخص ثالث یا واسط شود و با صرفه جویی در هزینه و زمان می توان به سهولت بیشتری در معاملات پرداخت.