الگوریتم اثبات سهام، از مواردی است که یک ماینر باید با آن آشنایی داشته باشد. برای دانستن این موضوع که الگوریتم اثبات سهم چیست و چه کمکی به امر ماین می کند و چه مزایایی از نظر امنیتی دارد، با ما تیم توکن باز همراه باشید.
مفاهیم کلی:
- الگوریتم اثبات سهام چیست؟
- مفهوم الگوریتم اثبات سهام
- انواع اثبات سهام (PoS)
- تأثیر الگوریتم اثبات سهام
- الگوریتم اثبات سهام در دیگر ارزهای دیجیتال
- مزایا و معایب الگوریتم اثبات سهام
الگوریتم اثبات سهام (POS) چیست؟
الگوریتم اثبات سهام یا Proof Of Stake که به اختصار به آن «PoS» می گویند. گونه ای از الگوریتم اجماع در شبکه‌های برپایه بلاک چین می باشد. اما پیش از آنکه بخواهیم مبحث الگوریتم اثبات سهام را توضیح دهیم لازم است در مورد مبحث الگوریتم اجماع، آگاهی لازم را داشته باشیم و بدانیم که چیست.
باید بدانیم الگوریتم اجماع یا Consensus، رویه و یا روندی می باشد که افراد شرکت کننده در یک شبکه غیرمتمرکز، بر مبنای آن با همدیگر به اتفاق نظر رسیده و بر سر تراکنش‌ها و بلاک‌ها به اجماع واحد دست می یابند. بر طبق الگوریتم اثبات سهام، نودهایی که قصد دارند در کار به وجود آوردن یک بلاک شرکت کنند و جایزه یا پاداش دریافت کنند، می بایست رمز ارزهای بومی شبکه را خریداری کرده و به شبکه اختصاص دهند یا به بیان دقیق‌تر و مطلوب تر به (Stake) بپردازند. Stake توسط قفل‌کردن رمز ارزها در بلاک چین و به علت به وجود آوردن و تأیید بلاک‌ها انجام می پذیرد.
لازم است بدانیم که نودها بی واسطه و به میزان سهام‌گذاری خویش، پاداش اخذ می‌کنند. اما باید دانست که این پاداش ها بر مبنای بازده سرمایه‌گذاری (ROI) است که نودها (node) را سوق می دهد تا کار اعتبارسنجی شبکه را به سرانجام برساند.
لازم به ذکر است که به لطف الگوریتم اجماع، اگر کریپتوجکری تمایل و قصد اتک یا حمله به شبکه را داشته باشد، مجبور خواهد بود تا قسمت زیادی از توکن‌های یک شبکه (به طور مثال ۴۰% کل توکن‌ها) را تهیه کند. البته باید بدانیم که با رجوع به اصل عرضه و تقاضا، چنین کاری بسیار دشوار خواهد بود. ضمن آنکه با وقوع اتک به احتمال قوی قیمت آن توکن یا رمز ارز به شدت سقوط خواهد کرد و در واقع اولین فردی که دچار تضرر می شود خود شخص اتکر است.
مفهوم الگوریتم اثبات سهام
از آنجایی که استخراج ارز دیجیتال با حجم سنگینی از توان محاسباتی درگیر خواهد بود، این موضوع صرف حل و محاسبه ی یک بلاک می شود و خود چالشی در محاسبات رمز ارزها است. می توان گفت این قدرت محاسباتی، به مقدار مصرف برق و انرژی مورد نیاز برای (POS) گفته می‌شود.
در 6 سال پیش یعنی سال 2015 به طور تخمینی محاسبه شده که انرژی مورد نیاز هر تراکنش بیت کوین مساوی با برق مصرفی 57/1 خانوار آمریکایی در روز می باشد.
باید دانست که گواه اثبات سهام، تمایل دارد که این روند و پروسه را با اعطا کردن سهم ماینینگ، بیشتر به اشخاصی که رمز ارز یا کوین بیشتری را دارا هستند بر طرف سازد. بدین ترتیب، به جای بهره جویی از انرژی برق برای حل کردن مسائل دشوار و مشکل PoS و سرمایه‌گذاری بر روی سخت‌افزارهای استخراج، ماینر تنها باید بر روی خود ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری انجام دهد.
به همین دلیل، PoS میزان استخراج هر ماینر را به نوعی کاملاً منطقی، در نسبت معینی با میزان یا حجم رمز ارز ماینر مشخص می‌کند. به طور مثال: ماینری که 2% از رمز ارز مدنظر را در اختیار داشته باشد، طبق این نظریه تنها قادر است 2% از بلاک‌ها را ماین کند.
انواع اثبات سهام (PoS)
لازم است بدانیم که الگوریتم اثبات سهام، دارای انواع گوناگونی می باشد که همه ی آنان دارای ساختار و ساختمان یکسانی هستند.
با اینکه ساختار آنان یکسان است ولی باید بدانیم که نحوه رسیدن به اجماع در هر کدام از این روش های الگوریتم اثبات سهام، متمایز است. به برخی از مهم‌ترین گونه های PoS می پردازیم:
Delegated PoS
در این مدل که اثبات سهام واگذار شده نام دارد، نمایندگان انتخاب شده مسئولیت تایید اعتبار بلاک‌ها بر عهده دارند. در این گونه اثبات، تمامی اعضای شبکه نماینده ای را در نظر گرفته و سهم خود را به آن نماینده اعطا و یا واگذار می‌کنند.
Liquid PoS
باید بدانیم در مدل اثبات سهام شناور، واگذاری سهام، امری اختیاری محسوب می شود. این گونه PoS از روش رای‌گیری، On-Chain بهره وری می‌کند و مجوزی صادر می کند تا تغییرات بی واسطه در شبکه بلاک چین اعمال گردند.
Hybrid PoS
لازم است بدانیم که در مدل اثبات سهام، ترکیبی از ادغام دو روش اثبات سهام واگذار شده و اثبات سهام شناور، بهره جویی می شود. از وجه ی فرضیه این کار موجب می‌شود تا نواحی ضعف روش دیگر، تنزل پیدا کند.
تأثیر الگوریتم اثبات سهام
لازم است بدانیم که وجود الگوریتم اثبات سهام، باعث می شود که اگر اتکری تمایل و قصد اتک یا حمله به شبکه را داشته باشد، برای تحقق این اتک باید به 51% ظرفیت رمز ارزهای درون شبکه دسترسی پیدا کند.
در واقع الگوریتم اثبات سهام، قادر خواهد بود از این اتک ها جلوگیری کند؛ زیرا اتک به شبکه برای ماینری که 51 درصد از سهام رمز ارز مدنظر را تحت سلطه ی خود دارد، امری غیر واقعی خواهد بود و دلیلش هم تملک 51 درصدی شبکه می باشد.
باید خاطر نشان شد که تحت سلطه گرفتن 51% از ارزش یک رمز ارز مشهور، خیلی گران بوده و به دشواری صورت می پذیرد. اما اگر یک ماینر بتواند به 51% کوین‌های یک رمز ارز دسترسی داشته باشد، می توان گفت به طور قطع به نفع وی نخواهد بود که به اعتبار شبکه‌ای حمله ور شود که خودش سهام‌دار عمدۀ آن محسوب می شود.
اگر ارزش رمز ارز با اتک سقوط کند، بدین منظور است که ارزش کل دارایی‌های شخص ماینر هم سقوط و ارزش خود را از دست خواهد داد. به همین جهت ماینری که سهام‌دار عمده ی یک رمز ارز می باشد، تمام سعی و کوشش خود را برای بالا بردن امنیت شبکه انجام خواهد داد.
الگوریتم اثبات سهام در دیگر ارزهای دیجیتال
باید بگویم علاوه بر بیت کوین، فورک های آن همانند لایت کوین هم از روش (PoW) بهره وری می‌کنند. ان‌اکس‌تی (NXT) را می توان یکی از نمونه های بارز رمز ارزهایی که با روش PoS کار می کنند، دانست.
در برخی از رمز ارزها مانند پیر کوین (PPC) از یک روش هیبرید یا دوگانه بهره جویی می‌شود. بدین ترتیب که در آن ها کوین‌های جدید توسط روش الگوریتم اثبات سهام فعالسازی می‌شوند، اما جوایز فعالسازی آن ها توسط PoW و کوین مرتبط با آن محاسبه و پرداخت خواهد شد.
مزایا و معایب الگوریتم اثبات سهام
الگوریتم اثبات سهام نیز دارای مزایا و معایبی است که در ذیل به طور مختصر به شرح آنها می‌پردازیم.
مزایا:
- حل مشکل PoW و سختی ورود به پروسه ی اعتبار سنجی یا نود
- کاربران برای دریافت پاداش نیاز به تجهیزات گران ندارند.
- کم شدن بهره جویی از مصرف انرژی
- کم شدن آلودگی های زیست محیطی و گرمایشی
- کاهش موانع برای ورود به شبکه
- مصون ماندن در برابر ریسک های متمرکز شدن
- لغو قدرت خودکار افرادی که خلاف منافع شبکه عمل می کنند.
معایب:
- درصورت کم بودن افراد برای مشارکت، هر فرد قدرت زیادی را به چنگ می آورد.
- به نفع سرمایه داران عمل می کند و حق رای بیشتری برای تراکنشات کاربرانی که بیشترین سهم را دارند، درنظر می گیرد.
- لغو قدرت خودکار افرادی که خلاف منافع شبکه عمل می کنند.
- از بین بردن قدرت نهنگ های خارج از شبکه
